0
Việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường đang trở thành một chủ đề nóng, với nhiều ý kiến trái chiều từ cả chuyên gia y tế và doanh nghiệp.
Theo dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, chỉ áp thuế với nước giải khát có hàm lượng đường trên 5 gam/100ml. Quy định này không bao gồm các đồ uống là sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng cho mục đích dinh dưỡng, nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai không chứa đường.
Áp dụng thuế đối với đồ uống có đường đang là xu hướng toàn cầu. Hiện có hơn 107 quốc gia và vùng lãnh thổ đã áp dụng mức thuế này, với mức phổ biến từ 20-40%. Tại Việt Nam, dự kiến mức thuế ban đầu sẽ được thiết kế ở mức 8-10%, với thời hạn áp dụng từ năm 2027.
Theo TS Hoàng Thị Mỹ Hạnh, Viện Chiến lược và Chính sách y tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chính sách thuế đối với đồ uống có đường đã mang lại kết quả tích cực. Từ năm 2015-2019, lượng đường tiêu thụ từ các sản phẩm này đã giảm hơn 35%, dù tổng lượng đồ uống bán ra vẫn tăng gần 15%.
Tác động này đến từ việc các doanh nghiệp buộc phải cơ cấu lại sản phẩm, giảm lượng đường để tránh bị áp mức thuế cao. Nhờ vậy, tỷ trọng đồ uống có lượng đường cao đã giảm mạnh, loại bỏ được hàng nghìn tấn đường mỗi năm.
Không chỉ dừng lại ở đó, chính sách này còn mang lại hiệu quả y tế rõ rệt. Nghiên cứu trên hơn 1 triệu trẻ em cho thấy tỷ lệ béo phì ở trẻ em gái 10-11 tuổi đã giảm 8% mỗi năm. Mỗi năm, chính sách này có thể ngăn chặn hàng nghìn ca đái tháo đường tuýp 2 và hàng trăm nghìn trường hợp sâu răng.
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, cũng nhấn mạnh rằng bằng chứng toàn cầu cho thấy việc áp thuế không gây tổn thất kinh tế cho doanh nghiệp. Thay vào đó, người tiêu dùng sẽ chuyển sang các loại đồ uống ít đường hơn, và các nhà sản xuất sẽ linh hoạt cải tiến sản phẩm để phù hợp với nhu cầu mới.
“Đây là thời điểm chín muồi để Việt Nam xem xét áp dụng chính sách thuế này. Không chỉ giúp tăng thu ngân sách, mà còn là cơ hội để định hình lại hành vi tiêu dùng và khuyến khích ngành sản xuất đổi mới,” bà Hạnh nhấn mạnh.
Chuyên gia đánh giá việc tăng thuế đồ uống có đường sẽ chuyển hướng các doanh nghiệp sản xuất đồ uống ít đường hơn
Việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường đang trở thành một chủ đề nóng, với nhiều ý kiến trái chiều từ cả chuyên gia y tế và doanh nghiệp.
Theo dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, chỉ áp thuế với nước giải khát có hàm lượng đường trên 5 gam/100ml. Quy định này không bao gồm các đồ uống là sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng cho mục đích dinh dưỡng, nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai không chứa đường.
Áp dụng thuế đối với đồ uống có đường đang là xu hướng toàn cầu. Hiện có hơn 107 quốc gia và vùng lãnh thổ đã áp dụng mức thuế này, với mức phổ biến từ 20-40%. Tại Việt Nam, dự kiến mức thuế ban đầu sẽ được thiết kế ở mức 8-10%, với thời hạn áp dụng từ năm 2027.
Theo TS Hoàng Thị Mỹ Hạnh, Viện Chiến lược và Chính sách y tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chính sách thuế đối với đồ uống có đường đã mang lại kết quả tích cực. Từ năm 2015-2019, lượng đường tiêu thụ từ các sản phẩm này đã giảm hơn 35%, dù tổng lượng đồ uống bán ra vẫn tăng gần 15%.
Tác động này đến từ việc các doanh nghiệp buộc phải cơ cấu lại sản phẩm, giảm lượng đường để tránh bị áp mức thuế cao. Nhờ vậy, tỷ trọng đồ uống có lượng đường cao đã giảm mạnh, loại bỏ được hàng nghìn tấn đường mỗi năm.
Không chỉ dừng lại ở đó, chính sách này còn mang lại hiệu quả y tế rõ rệt. Nghiên cứu trên hơn 1 triệu trẻ em cho thấy tỷ lệ béo phì ở trẻ em gái 10-11 tuổi đã giảm 8% mỗi năm. Mỗi năm, chính sách này có thể ngăn chặn hàng nghìn ca đái tháo đường tuýp 2 và hàng trăm nghìn trường hợp sâu răng.
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, cũng nhấn mạnh rằng bằng chứng toàn cầu cho thấy việc áp thuế không gây tổn thất kinh tế cho doanh nghiệp. Thay vào đó, người tiêu dùng sẽ chuyển sang các loại đồ uống ít đường hơn, và các nhà sản xuất sẽ linh hoạt cải tiến sản phẩm để phù hợp với nhu cầu mới.
“Đây là thời điểm chín muồi để Việt Nam xem xét áp dụng chính sách thuế này. Không chỉ giúp tăng thu ngân sách, mà còn là cơ hội để định hình lại hành vi tiêu dùng và khuyến khích ngành sản xuất đổi mới,” bà Hạnh nhấn mạnh.