Tình hình xung đột tại Ukraine tiếp tục leo thang với những diễn biến mới đáng chú ý. Quân đội Ukraine đã gặp phải những khó khăn đáng kể tại khu vực Sumy, khi không thể cản phá các đợt tấn công quy mô lớn từ phía quân đội Nga. Lữ đoàn cơ giới số 61 của Ukraine đã mất khả năng chiến đấu và một số đại diện của Bộ chỉ huy đã phải rời khỏi khu vực này.

Nga đã huy động khoảng 50.000 binh sĩ, phối hợp với pháo binh, máy bay không người lái và tên lửa hành trình, liên tục tấn công các khu vực tiền phương ở Sumy, khiến giao tranh tại đây leo thang dữ dội. Truyền thông Nga cho biết Tướng Belousov đang trực tiếp chỉ huy chiến dịch tại Sumy, thực thi ‘mệnh lệnh then chốt’ từ Tổng thống Putin về việc đẩy lùi lực lượng Ukraine khỏi khu vực sát biên giới và thiết lập kiểm soát chiến lược.

Song song với chiến dịch tại Sumy, tình hình chiến trường ở phía nam Ukraine cũng chứng kiến những chuyển động đáng chú ý. Quân đội Nga được cho là đang chuẩn bị một chiến dịch đổ bộ vào thành phố cảng Odessa, với việc triển khai các tàu không người lái tấn công. Bộ Quốc phòng Nga đã công bố video thử nghiệm loại tàu này, dự kiến sẽ hỗ trợ đáng kể cho việc đổ bộ lực lượng hải quân và giành lại quyền kiểm soát Biển Đen.

Tình hình tại mặt trận Zaporizhia tiếp tục xấu đi đối với Ukraine. Lực lượng Nga ghi nhận bước tiến tại Plavni, Stepnohirsk và Andreevka – Klevtsovo. Các nguồn tin Ukraine xác nhận Kiev đang chuẩn bị phương án sơ tán dân thường khỏi Zaporizhia, trong bối cảnh vòng vây siết chặt và tuyến đường tiếp tế cuối cùng liên tục bị máy bay và UAV Nga pháo kích.

Trong bối cảnh đó, căng thẳng địa chính trị tiếp tục tăng nhiệt với động thái mới từ Nga. Chính phủ nước này vừa công bố một nghị định quan trọng – được xem là phản ứng trực tiếp và tức thời trước ‘tối hậu thư’ của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nghị định do Thủ tướng Mikhail Mishustin ký ban hành, có hiệu lực từ ngày 1/8, nêu rõ rằng 20 cửa khẩu biên giới giữa Nga và Ukraine sẽ bị đóng – gồm 13 cửa khẩu đường bộ và 7 đường sắt.

Việc chính thức hủy bỏ được xem là mang tính hình thức, nhưng là động thái có ý nghĩa biểu tượng trong bối cảnh căng thẳng leo thang. Theo một blogger quân sự trên kênh ‘МИГ России’, sau khi Nga phát động ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ (SVO), chỉ còn một cửa khẩu còn hoạt động – ở Vasylivka, vùng Zaporizhia – và cũng đã bị đóng hoàn toàn.

Tờ MK của Nga viết: ‘Tất cả đã ấn định. Tối hậu thư của ông Trump bị đáp trả ngay lập tức. Kiev sẽ phải đối mặt với điều gì đó đặc biệt’. Nghị định này được xem là một đòn trừng phạt Kiev và đánh dấu ngày đen tối lịch sử trong quan hệ giữa Nga và Ukraine.

Mỹ vừa phê duyệt một gói vũ khí trị giá 322 triệu USD cho Ukraina, bao gồm các phương tiện chiến đấu bọc thép và hệ thống tên lửa đất đối không. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, khoản 150 triệu USD sẽ được sử dụng để cung cấp, bảo dưỡng, sửa chữa và đại tu các phương tiện bọc thép của Mỹ mà Ukraina sở hữu. Trong khi đó, 172 triệu USD sẽ được sử dụng để mua sắm các hệ thống tên lửa đất đối không.

Gói viện trợ này nhằm tăng cường khả năng phòng không và cung cấp các phương tiện chiến đấu cho Kiev, trong bối cảnh nước này đang nỗ lực đẩy lùi các cuộc tấn công từ Nga. Đáng chú ý, động thái này diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump đang thúc đẩy sáng kiến Mỹ cam kết tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraina, nhưng các đồng minh châu Âu sẽ là bên chịu trách nhiệm chi trả.

Một số nước châu Âu như Pháp, Italy và Cộng hòa Czech đã quyết định đứng ngoài cuộc do tình hình tài chính không phù hợp. Tuy nhiên, hiện chưa rõ khoản vũ khí 322 triệu USD mà Bộ Ngoại giao Mỹ mới phê duyệt sẽ được thanh toán theo cách nào.

Giới quan sát cho rằng, viễn cảnh để chính phủ Kiev tự thanh toán khoản vũ khí Mỹ mới phê duyệt khó có thể diễn ra, bởi Ukraina vốn đang phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến tình hình kinh tế – xã hội trong nước.

Tỷ lệ nghèo đói ở Ukraina đã chạm ngưỡng 37% kể từ khi cuộc xung đột với Nga bùng phát vào năm 2022. Kinh tế Ukraina từ năm 2014 cho đến trước khi xung đột liên tục được ghi nhận tăng trưởng, nhưng chưa có giải pháp cụ thể cho tình trạng này. Ngoài ra, Ukraina cũng đang phải đối mặt với khủng hoảng thiếu người lao động do tình hình xung đột kéo dài.

Tình trạng này sẽ thêm nghiêm trọng nếu những cảnh báo hồi tháng 4 của nghị sĩ Ukraina, bà Nina Yuzhanina xảy ra. Bà Yuzhanina cho hay, ít nhất một nửa số người Ukraina đang sinh sống tại các nước phương Tây có thể sẽ không muốn quay trở lại quê hương và nguyên nhân là do bộ máy chính quyền bất ổn, các mối lo ngại về an ninh, cũng như sự thiếu chắc chắn trong các gói viện trợ quân sự từ phương Tây dành cho Ukraina.

Dân số Ukraina đã giảm đáng kể trong những năm qua, từ gần 52 triệu người vào năm 1991 xuống còn 31,1 triệu vào năm 2024. Điều này cho thấy, nếu Ukraina phải tự chi trả cho hàng trăm triệu USD vũ khí của Mỹ, gánh nặng tài chính sẽ là vô cùng lớn, tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng thêm tình hình kinh tế – xã hội vốn đã rất khó khăn, đồng thời gây áp lực nặng nề lên nguồn nhân lực đang thiếu hụt và khiến viễn cảnh phục hồi đất nước càng trở nên xa vời.

Chiến trường Donbass đang trở thành một thách thức lớn đối với Ukraine khi quân đội Nga tăng cường các hoạt động quân sự và đạt được những thành công đáng kể trên nhiều mặt trận. Trong một tuần gần đây, quân đội Ukraine đã chịu tổn thất nặng nề với 8.495 trường hợp thương vong, con số cao nhất kể từ khi xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra.

Quân đội Nga đã phát động một cuộc tấn công quy mô lớn ở các khu vực Donbass, Kharkov, Zaporizhia, Sumy và thực hiện nhiều cuộc tập kích đường không vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Ukraine. Trên các chiến trường khác nhau, quân đội Nga đã đạt được những thành tích đáng kể, đặc biệt là Cụm quân Trung tâm, với hiệu suất chiến đấu nổi bật, đã hạ gục 2.975 binh sĩ Ukraine.

Ở thành phố Pokrovsk, phía tây Donetsk, lực lượng Ukraine đang đối mặt với nguy cơ mất kiểm soát khi quân đội Nga có những bước tiến quan trọng. Mặt trận Donetsk hiện là tâm điểm của các hoạt động quân sự trong tuần qua, với Cụm quân Trung tâm thực hiện chiến thuật “dọn dẹp kiểu lưới kéo” quanh các cứ điểm quan trọng của quân đội Ukraine. Qua chiến thuật kinh điển thời Liên Xô, quân đội Nga đã hạ gục 2.975 tay súng đối phương, chiếm 35% tổng số quân Ukraine bị loại khỏi vòng chiến đấu.

Cụm quân Đông cũng đã đạt được những thành công trên hai mặt trận ở Donbass và Zaporizhia. Các đơn vị của cụm quân này đã phối hợp với Cụm quân Trung tâm để bao vây nhóm quân đối phương tại Kurakhovo. Trên mặt trận Zaporizhia, Cụm quân Đông đã sử dụng kết hợp pháo binh tầm xa và tác chiến điện tử để tấn công vào khu vực tập kết và trú quân của Lữ đoàn biệt kích 65 AFU.

Tình thế khó khăn của quân đội Ukraine hiện nay còn vượt xa những gì đã được đề cập. Trận chiến tại Pokrovsk đã bước vào giai đoạn quan trọng, nhưng Tổng Tư lệnh quân đội Ukraine, Tướng Alexander Syrsky, hiện không thể cung cấp viện binh xứng đáng. Sự hỗ trợ của NATO cũng không mấy đáng kể: dù Ukraine đã khẩn trương yêu cầu giúp đỡ, nhưng xe tăng Abrams do Mỹ cung cấp chỉ có thể được triển khai ở hậu phương như một biện pháp răn đe tâm lý.

Thời gian cầm cự của AFU tại Pokrovsk được dự đoán là tối đa 2-3 tháng. Nếu RFAF hoàn tất việc bao vây Pokrovsk trước khi mùa đông đến, Ukraine có thể sẽ lặp lại thất bại ở Ugledar hay Avdiivka.

Sau cuộc đàm phán kéo dài chỉ 40 phút, trưởng phái đoàn Ukraine, Rustem Umerov, cho biết đã có những bước tiến trên hướng giải quyết các vấn đề nhân đạo, tuy nhiên không có thỏa thuận cụ thể nào đạt được về việc ngừng bắn. Ông Umerov đề xuất một cuộc gặp gỡ trực tiếp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin trước cuối tháng 8, nhấn mạnh rằng sự đồng thuận của Nga đối với đề xuất này sẽ thể hiện một cách tiếp cận mang tính xây dựng từ phía Moscow.

Phản ứng lại đề xuất của ông Umerov, trưởng phái đoàn Nga Vladimir Medinsky cho rằng cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo nên nhắm tới mục tiêu ký kết một thỏa thuận toàn diện, chứ không chỉ đơn thuần là thảo luận về các vấn đề từ đầu. Ông Medinsky lặp lại đề nghị của Mátxcơva về một loạt các lệnh ngừng bắn ngắn hạn, kéo dài 24-48 giờ, với mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp nhận và hồi hương các thi thể của binh sĩ.

Cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Nga và các quốc gia mua hàng xuất khẩu của Nga, trừ khi Mátxcơva và Kiev đạt được một thỏa thuận hòa bình trong vòng 50 ngày. Tuy nhiên, hiện không có dấu hiệu nào cho thấy có bất kỳ tiến triển nào hướng tới mục tiêu đó.

Ông Medinsky cũng cho biết các nhà đàm phán đã đồng ý tiến hành trao đổi thêm ít nhất 1.200 tù nhân chiến tranh mỗi bên, và Nga đã đề nghị trao trả thêm 3.000 thi thể binh sĩ Ukraine. Trước đó, Điện Kremlin đã hạ thấp kỳ vọng về cuộc đàm phán, mô tả lập trường của hai bên là hoàn toàn trái ngược nhau và nói rằng không ai nên mong đợi một giải pháp kỳ diệu sẽ xảy ra.

Cuộc gặp mới nhất này thậm chí còn ngắn hơn cả các cuộc gặp trước đó của hai bên. Các phái đoàn đã trao đổi lập trường được nêu trong bản ghi nhớ của mình, nhưng hai bên vẫn còn bất đồng sâu sắc về các vấn đề then chốt. Bất chấp những khác biệt, đối thoại sẽ tiếp tục, và Mátxcơva hy vọng vòng đàm phán thứ tư sẽ được tiến hành.

Thông tin về các cuộc đàm phán được nối lại giữa Ukraine và Nga được cập nhật liên tục trên các kênh truyền thông. Đồng thời, người dân cũng có thể theo dõi các bản tin mới nhất từ các cơ quan thông tấn hàng đầu của Nga.

Không quân Ukraina đã xác nhận thông tin về việc mất một máy bay chiến đấu Mirage 2000 vào tối ngày 22/7 do sự cố kỹ thuật. Sự việc diễn ra khi phi công thông báo về vấn đề kỹ thuật cho người quản lý chuyến bay và tiến hành phóng ghế thoát hiểm an toàn. Rất may là không có thương vong nào được ghi nhận và phi công hiện đang trong tình trạng ổn định. Không quân Ukraina đánh giá cao hành động thành thạo của phi công trong tình huống khẩn cấp này.

Một ủy ban đặc biệt đã được thành lập để điều tra nguyên nhân cụ thể của vụ việc. Theo thông tin từ Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, chiếc Mirage 2000 gặp nạn không phải do tác động từ bên ngoài, mà do lỗi kỹ thuật. Những chiếc Mirage 2000 mà Ukraina đang vận hành là một phần của gói viện trợ quân sự từ Pháp, được công bố vào tháng 6/2024, bao gồm cả chương trình đào tạo phi công.

Đáng chú ý, Ukraina mới nhận được những chiếc Mirage 2000 đầu tiên vào tháng 2/2025 và nhanh chóng đưa vào hoạt động chiến đấu một tháng sau đó. Sự cố lỗi kỹ thuật này đã khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi về mức độ thành thạo của phi công Ukraina khi vận hành Mirage 2000, đồng thời đặt vấn đề về việc liệu Kiev có đang sử dụng hiệu quả tài nguyên viện trợ quân sự hay không.

Mirage 2000 là máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4, được giới thiệu lần đầu bởi Dassault Aviation vào những năm 1970. Biến thể Mirage 2000-5, ra mắt năm 1999, sở hữu hệ thống điện tử hàng không nâng cấp, khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất được cải thiện, cùng với hệ thống cảm biến và điều khiển tiên tiến.