Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự, chính thức bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, thay thế bằng hình phạt tù chung thân. Quy định này có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và áp dụng cho các trường hợp đã bị tuyên án tử hình trước thời điểm này nhưng thuộc các tội danh được bãi bỏ, nếu đáp ứng đủ điều kiện.

8 Tội Danh Được Bãi Bỏ Hình Phạt Tử Hình

Luật mới quy định bãi bỏ án tử hình đối với các tội sau và chuyển sang hình phạt tù chung thân:

1. Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.

2. Phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

3. Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh.

4. Vận chuyển trái phép chất ma túy.

5. Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.

6. Gián điệp.

7. Tham ô tài sản.

8. Nhận hối lộ.

Theo quy định, các bản án tử hình đã tuyên trước ngày 1/7/2025 đối với 8 tội danh trên, nhưng chưa thi hành, sẽ không được thi hành. Thay vào đó, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao sẽ ra quyết định chuyển đổi sang hình phạt tù chung thân.

Trường Hợp Bà Trương Mỹ Lan

Tại họp báo công bố kết quả kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV vào ngày 26/6/2025, báo chí đặt câu hỏi liệu bà Trương Mỹ Lan – người bị tuyên án tử hình trong vụ án Vạn Thịnh Phát (giai đoạn 1) – có được hưởng quy định chuyển đổi sang hình phạt tù chung thân hay không.

Trả lời, bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, khẳng định rằng đối với những trường hợp đã bị tuyên án tử hình trước ngày 1/7/2025, nếu thuộc 8 tội danh được bãi bỏ án tử hình và đáp ứng đủ điều kiện, sẽ được xem xét chuyển đổi sang hình phạt tù chung thân. Tuy nhiên, bà Thủy không đề cập chi tiết đến trường hợp cụ thể của bà Trương Mỹ Lan, nhấn mạnh rằng các lập luận và lý do cho việc bãi bỏ án tử hình đã được Chính phủ trình bày rõ ràng trong báo cáo tại Quốc hội.

Tinh Thần Khoan Hồng Của Luật Pháp

Việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh này thể hiện nguyên tắc nhân đạo và khoan hồng của pháp luật Việt Nam, phù hợp với xu hướng quốc tế về hạn chế áp dụng án tử hình. Theo nguyên tắc áp dụng luật có lợi cho người phạm tội, các trường hợp thuộc diện được bãi bỏ sẽ được hưởng mức án nhẹ hơn theo quy định mới.

Bà Nguyễn Phương Thủy cho biết, Chính phủ đã trình bày rõ các quan điểm và cơ sở cho việc giảm hình phạt tử hình trong tờ trình và báo cáo giải trình, tiếp thu tại Quốc hội. Quy định này không chỉ đảm bảo tính nhất quán trong hệ thống pháp luật mà còn phản ánh sự cân nhắc kỹ lưỡng nhằm bảo vệ quyền con người, đồng thời duy trì công lý và trật tự xã hội.

Ngày mai, 3/4/2025, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại TP.HCM sẽ tiếp tục phiên xét xử phúc thẩm giai đoạn 2 vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, sau khi tạm hoãn từ ngày 28/3/2025. Bị cáo Trương Mỹ Lan, nguyên Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, là tâm điểm của vụ án với cáo buộc chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng thông qua việc phát hành trái phiếu tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Tại phiên tòa, bà Trương Mỹ Lan kiên quyết phủ nhận vai trò chủ mưu trong việc phát hành trái phiếu. Bà khai rằng không hề tổ chức các cuộc họp để bàn bạc kế hoạch, mà chỉ đơn thuần dùng bữa cùng bà Nguyễn Phương Hồng, nguyên Phó Tổng Giám đốc SCB, và một số bị cáo khác. Bà Lan khẳng định không biết về việc phát hành trái phiếu Setra, đồng thời cho rằng bà Hồng tự ý thực hiện để bảo vệ lợi ích của SCB. Trong phần bào chữa, bà Lan lập luận: “Nếu tôi có ý định chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng, tôi hoàn toàn có thể phát hành thêm nhiều trái phiếu hoặc sử dụng các công ty khác, thay vì thông qua SCB. Tuy nhiên, vì SCB lúc đó rơi vào tình trạng thiếu vốn trầm trọng, tôi đã hỗ trợ bằng cách cho mượn các công ty thuộc Vạn Thịnh Phát để phát hành trái phiếu.”

Tuy nhiên, theo bản án sơ thẩm, bà Nguyễn Phương Hồng không hành động độc lập. Chính bà Lan đã phối hợp với các nhân sự chủ chốt của SCB, Công ty Cổ phần Chứng khoán Tân Việt (TVSI) và các công ty phát hành trái phiếu để họp bàn, xây dựng phương án điều phối dòng tiền, quản lý và sử dụng nguồn vốn huy động được. Là người đứng đầu Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bà Lan bị xác định đã chi phối SCB, chỉ đạo phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nhằm huy động vốn. Dưới sự hỗ trợ của SCB, TVSI và các công ty con, bà Lan sử dụng 4 công ty để phát hành trái phiếu, thực hiện các thủ đoạn gian dối nhằm phân phối trái phiếu đến hàng ngàn nhà đầu tư. SCB và TVSI bị cáo buộc đã hỗ trợ thực hiện các giao dịch khống, nộp và rút tiền mặt để hợp thức hóa dòng tiền, tận dụng 239 điểm giao dịch cùng đội ngũ nhân viên tư vấn để bán trái phiếu.

Về trách nhiệm bồi thường, Hội đồng Xét xử (HĐXX) cấp sơ thẩm đã tuyên thu hồi hơn 101 triệu cổ phần của TVSI, đứng tên sở hữu bởi các công ty như CTCP Minerva, CTCP Minerva Heritage, CTCP Future Horizon và CTCP Lumiform, nhằm đảm bảo nghĩa vụ bồi thường của bà Lan. Đồng thời, tòa tiếp tục áp dụng biện pháp ngăn chặn, tạm dừng giao dịch đối với các tài khoản ngân hàng, bất động sản, quyền sử dụng đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đứng tên ông Nguyễn Tiến Thành, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc TVSI. Cơ quan Cảnh sát Điều tra – Bộ Công an được giao nhiệm vụ tiếp tục làm rõ các vấn đề liên quan.

Tại phiên phúc thẩm ngày 27/3/2025, bà Tống Thị Thanh Hòa, vợ ông Nguyễn Tiến Thành, đã trình bày kháng cáo liên quan đến việc ngăn chặn tài sản của chồng mình. Bà Hòa lập luận rằng, theo bản án sơ thẩm, bà Trương Mỹ Lan phải chịu toàn bộ trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các bị hại, do đó ông Thành không có nghĩa vụ tài chính nào trong vụ án. Bà yêu cầu tòa xem xét giải tỏa kê biên đối với 8.000 cổ phần tại TVSI, hai khoản tiền trong tài khoản, cùng các bất động sản và tài sản khác đứng tên ông Thành và cha mẹ ông. Bà Hòa nhấn mạnh rằng ông Thành không hưởng lợi từ sai phạm của bà Lan, và việc kê biên tài sản đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống gia đình bà.

Theo: https://dautu.kinhtechungkhoan.vn/

Theo thông tin báo Pháp Luật TP.HCM (PLO), bản án sơ thẩm đã xác định bà Trương Mỹ Lan phải chịu trách nhiệm khắc phục hậu quả với tổng số tiền vượt mức 30.000 tỷ đồng nhằm đền bù cho các bị hại và các bên liên quan trong vụ án. Hiện nay, các trái chủ đã hoàn tất quá trình kê khai thông tin và đang đặt kỳ vọng vào việc triển khai thi hành án một cách hiệu quả và kịp thời. Trong bối cảnh đó, Tòa án Nhân dân (TAND) TP.HCM đang tiến hành xét xử phúc thẩm đối với bị cáo Trương Mỹ Lan cùng các đồng phạm trong vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2, tập trung vào các sai phạm liên quan đến phát hành trái phiếu và hoạt động vận chuyển tiền tệ xuyên biên giới.

Đề xuất miễn phí thi hành án từ phía trái chủ

Trong một trao đổi bên lề phiên tòa, ông Lê Văn Quân, đại diện một nhóm bị hại từ Hà Nội, cho biết các nhà đầu tư – những người từng sở hữu trái phiếu do các công ty như An Đông, Quang Thuận, Sunny World và Setra phát hành – đang mong muốn quá trình thi hành án được đẩy nhanh để sớm khôi phục tài sản. Ông Quân nhấn mạnh rằng, do phiên tòa phúc thẩm không có sự tham gia trực tiếp của các bị hại, họ không thể trình bày quan điểm ngay tại phiên xử. Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn duy trì việc theo dõi chặt chẽ diễn biến pháp lý của vụ án.

Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Hữu Đăng

Ông Quân tiết lộ rằng ông cùng nhiều nhà đầu tư khác đã tham gia ký đơn kiến nghị gửi tới Tòa án phúc thẩm, đề xuất xem xét bảo vệ quyền lợi hợp pháp của trái chủ, bao gồm việc miễn giảm phí thi hành án. Ông giải thích: “Chúng tôi đã tổ chức thu thập chữ ký theo hình thức tập thể, với mỗi đơn kiến nghị ghi nhận hàng trăm chữ ký, được phân chia thành nhiều nhóm do số lượng trái chủ lớn và phân bố trải rộng trên toàn quốc.”

Theo thông tin từ ông Quân, vào đầu năm 2025, Cục Thi hành án Dân sự TP.HCM đã yêu cầu Công ty Chứng khoán Tân Việt (TVSI) phối hợp cung cấp dữ liệu về trái chủ theo biểu mẫu quy định, đồng thời hỗ trợ hướng dẫn họ hoàn thiện hồ sơ phục vụ quá trình thi hành án. Biện pháp này nhằm tối ưu hóa tiến trình thực thi bản án ngay sau khi phán quyết phúc thẩm có hiệu lực pháp luật, giảm thiểu thời gian chờ đợi của các bên liên quan.

Tiếp theo đó, Công ty Chứng khoán Tân Việt đã triển khai thông báo và hỗ trợ trái chủ thực hiện kê khai thông tin qua hệ thống phần mềm trực tuyến. Điều này không chỉ rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính mà còn đảm bảo tính minh bạch, giúp các trái chủ trong vụ án giai đoạn 2 sớm tiếp cận được khoản tiền từ thi hành án. Ông Quân cùng nhiều nhà đầu tư trong nhóm của ông đã hoàn tất thủ tục kê khai và bày tỏ hy vọng sớm nhận lại số vốn đã đầu tư.

Tiến độ thu hồi tài sản: Gần 9.000 tỷ đồng tiền mặt

Trong phiên tòa phúc thẩm giai đoạn 2, bà Trương Mỹ Lan đã khẳng định cam kết chi trả toàn bộ số tiền liên quan đến trái phiếu cho các trái chủ có yêu cầu bồi thường, đồng thời đề xuất được tạo điều kiện để khắc phục hậu quả. Về kết quả thu hồi tài sản, luật sư Giang Hồng Thanh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), người bào chữa cho bà Lan, cho biết Cục Thi hành án Dân sự TP.HCM đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt nhằm truy thu tài sản liên quan đến vụ án, ưu tiên sử dụng nguồn lực này để thanh toán cho các trái chủ theo phán quyết của tòa án.

Dựa trên Công văn số 1948/CTHADS-NV2 do Cục Thi hành án Dân sự TP.HCM ban hành, tính đến ngày 24/3/2025, tổng số tiền mặt thu hồi được bao gồm hơn 8.659 tỷ đồng hiện đang được quản lý trong tài khoản của Cục và các tài khoản bị phong tỏa. Ngoài ra, còn có hơn 15.383 tỷ đồng là các khoản nợ mà các cá nhân và tổ chức phải hoàn trả cho bà Trương Mỹ Lan. Tổng giá trị tài sản tài chính theo công văn này đạt hơn 24.043 tỷ đồng.

Luật sư Giang Hồng Thanh bổ sung rằng bản án sơ thẩm vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2 đã tiến hành kê biên một loạt tài sản có giá trị lớn, bao gồm cổ phần và bất động sản, với tổng trị giá vượt mức 10.000 tỷ đồng. Đây là nguồn lực quan trọng nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thi hành án của bà Trương Mỹ Lan. Một nguồn tài chính khác có tiềm năng đóng góp vào việc khắc phục hậu quả là hơn 15.712 tỷ đồng từ gói trái phiếu An Đông đã được thanh toán cho 6 tổ chức tín dụng. Nếu nguồn tiền này được thu hồi đầy đủ theo các quy định tại Điều 106 Bộ luật Tố tụng Hình sự và Điều 47 Bộ luật Hình sự về xử lý vật chứng, các bị hại sẽ có cơ hội tiếp cận tài sản một cách hiệu quả và toàn diện.

Tổng hợp từ ba nguồn tài chính trên, ước tính giá trị có thể vượt mức 50.000 tỷ đồng, cung cấp nguồn lực đáng kể để bà Trương Mỹ Lan thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho các bị hại.

Nghĩa vụ pháp lý và diễn biến tại phiên phúc thẩm

Theo phán quyết sơ thẩm, ngoài trách nhiệm hình sự, bà Trương Mỹ Lan có nghĩa vụ bồi hoàn toàn bộ số tiền hơn 30.092 tỷ đồng cho các bị hại và các bên liên quan. Tại phiên tòa phúc thẩm, bà Lan duy trì kháng cáo, bày tỏ sự không đồng thuận với mức án tù chung thân mà tòa sơ thẩm đã tuyên.

Hiện tại, khoảng 25.000 trái chủ đã đăng ký yêu cầu hoàn tiền, trong khi hơn 10.000 trái chủ khác chưa hoàn tất thủ tục kê khai. Bà Lan cam kết giải quyết quyền lợi cho các trái chủ và đề nghị Tòa án cùng Viện Kiểm sát yêu cầu các cá nhân, tổ chức từng sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu phối hợp khắc phục hậu quả, nhằm đảm bảo quyền lợi tối đa cho các bên bị ảnh hưởng.

Một chương đầy kịch tính của vụ án Vạn Thịnh Phát sắp khép lại khi Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP.HCM chuẩn bị xét xử phúc thẩm giai đoạn 2 từ ngày 25/3 đến 21/4/2025. Ở tâm điểm vụ án là bà Trương Mỹ Lan – cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát – người đã khiến hàng chục nghìn nhà đầu tư lao đao với số tiền chiếm đoạt lên đến hơn 30.000 tỷ đồng. Hơn 34.000 trái chủ giờ đây đang đứng trước cơ hội đòi lại công lý và khoản tiền họ từng mất trắng.

Từ đỉnh cao quyền lực đến án tù chung thân

Ngày 12/3/2025, Cục Thi hành án Dân sự (THADS) TP.HCM thông báo đã thu thập được hơn 34.000 đơn cung cấp thông tin từ các trái chủ – nạn nhân trong vụ án do bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm gây ra. Kết quả điều tra cho thấy, bà Lan đã chỉ huy một mạng lưới công ty thuộc Vạn Thịnh Phát phát hành trái phiếu trái phép, qua đó chiếm đoạt hàng nghìn tỷ đồng từ các nhà đầu tư. Các tội danh được đưa ra xét xử trong phiên phúc thẩm bao gồm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Rửa tiền” và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”.

Trước đó, ngày 17/10/2024, sau gần một tháng xét xử sơ thẩm, TAND TP.HCM đã tuyên phạt bà Trương Mỹ Lan án tù chung thân – cái giá đắt cho những tham vọng vượt ngoài tầm kiểm soát. 33 bị cáo khác nhận mức án từ 2 đến 23 năm tù, tùy theo vai trò trong vụ án. Về trách nhiệm dân sự, bà Lan bị buộc bồi thường toàn bộ số tiền hơn 30.000 tỷ đồng cho các trái chủ và những người liên quan đến việc chuyển nhượng trái phiếu.

Bà Trương Mỹ Lan đối diện phán quyết của pháp luật (Ảnh: Hoàng Triều)

Hành trình đòi lại công lý cho hơn 34.000 trái chủ

Hiện tại, Cục THADS TP.HCM đang chạy đua với thời gian để chuẩn hóa thông tin cá nhân và tài khoản của hơn 34.000 trái chủ trước phiên phúc thẩm. Đây là bước ngoặt quan trọng để đảm bảo tiến độ thi hành án, đưa số tiền bồi thường về tay các nạn nhân ngay khi bản án có hiệu lực. Cơ quan này kêu gọi những trái chủ chưa nộp đơn nhanh chóng hành động, với hồ sơ đơn giản gồm:

• Đơn đề nghị nhận thông báo thi hành án và chuyển khoản (theo mẫu, bản chính).
• Bản sao y Căn cước công dân/hộ chiếu (cá nhân) hoặc Giấy phép đăng ký kinh doanh/Giấy phép thành lập (tổ chức).
• Giấy xác nhận thông tin tài khoản ngân hàng (bản sao y).

Hồ sơ cần được gửi qua đường link chính thức của Công ty TVSI: https://hotrotraiphieu.tvsi.com.vn/, nơi sẽ tổng hợp và chuyển đến Cục THADS TP.HCM.

Cam kết minh bạch, bảo vệ quyền lợi

Cục THADS TP.HCM khẳng định mọi thông tin của trái chủ sẽ được xử lý theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo bảo mật tuyệt đối và tối ưu hóa quyền lợi trong quá trình thi hành án. Để cập nhật thông tin chính xác, các trái chủ được khuyến nghị:

• Liên hệ hotline 1900 599802.
• Theo dõi mục “THÔNG TIN THI HÀNH VỤ ÁN VẠN THỊNH PHÁT” trên Trang thông tin điện tử Cục THADS TP.HCM: https://thads.moj.gov.vn/tphochiminh/Pages/Trang-chu.aspx.

Đồng thời, cơ quan này cảnh báo người dân tránh tập trung đông tại trụ sở hoặc bị lôi kéo bởi các tin đồn thất thiệt từ nguồn không chính thống.

Hồi kết của một vụ án thế kỷ

Với hơn 34.000 trái chủ sẵn sàng nhận bồi thường và số tiền hơn 30.000 tỷ đồng sắp được giải quyết, vụ án Trương Mỹ Lan không chỉ là bài học đắt giá về lòng tham và sự thiếu minh bạch trong kinh doanh, mà còn là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của pháp luật nhằm bảo vệ người dân. Thời khắc công lý được thực thi đang đến gần – bạn đã sẵn sàng theo dõi những diễn biến cuối cùng của câu chuyện nghìn tỷ này chưa?

Theo: Báo Lao động