Chị Nguyễn Thị Ngọc My, một cư dân tại Hà Nội, đã đưa ra quyết định táo bạo khi từ bỏ công việc văn phòng ổn định để dành thời gian chăm sóc con cái. Tuy nhiên, chị không chỉ dừng lại ở đó, mà còn khám phá ra cơ hội kinh doanh mới và thu được thành công đáng kể. Việc kinh doanh brooch (ghim cài áo) thủ công đã trở thành nguồn thu nhập ổn định cho chị My, với mức thu nhập hàng tháng lên đến hàng chục triệu đồng.

Quyết định từ bỏ công việc văn phòng vào năm 2019 để ở nhà chăm sóc con cái đã đánh dấu sự chuyển đổi lớn trong cuộc sống của chị My. Sau một thời gian tìm kiếm cơ hội mới, chị đã bắt đầu thử nghiệm với việc làm bánh kem hoa nghệ thuật, nhưng do lý do sức khỏe, chị phải tạm ngưng. Từ đó, chị chuyển sang làm hoa giấy, hoa đất sét và đồ thủ công nhỏ lẻ để bán và trang trải thu nhập.

Một bước ngoặt quan trọng trong hành trình kinh doanh của chị My đến khi chị tìm hiểu về lịch sử và kỹ thuật đính kết brooch. Nhận ra đây là một nhánh nhỏ của thêu, một lĩnh vực mà chị có chút nền tảng, chị My đã nảy ra ý tưởng tạo nên những chiếc brooch sinh động, gần gũi và đa dạng nguyên phụ liệu. Vào năm 2022, chị My thuyết phục chị gái cùng bắt đầu hành trình khởi nghiệp. Đến năm 2023, một người bạn thân từ thời tiểu học của chị cũng tham gia cùng. Cả ba chính thức mở xưởng mang tên ‘Handmade by Mí’.

Những ngày đầu, nhóm gặp không ít khó khăn về vốn và nguyên phụ liệu. Để tiết kiệm chi phí, nhóm quyết định giữ quy mô vừa phải, mỗi người kiêm nhiệm nhiều công việc. Chị My chia sẻ rằng thách thức lớn nhất đến từ nguyên vật liệu. Những món phụ kiện nhỏ nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ cao, nguyên liệu lại khan hiếm. Nhóm phải đặt mua lẻ từ nước ngoài như cườm Nhật, kim sa Pháp – Ý, pha lê Swarovski từ Áo, dẫn đến chi phí đội lên đáng kể.

Sau gần 3 năm, nhóm mới tìm được một số đầu mối uy tín và định hình được hướng đi phù hợp với mô hình xưởng sáng tạo nhỏ. Thị trường Việt Nam vẫn thiếu đơn vị cung cấp nguyên liệu đính kết cao cấp số lượng lớn. Mỗi sản phẩm handmade mất 1-2 ngày để hoàn thành, tùy vào độ khó. Mỗi bộ sưu tập thường gồm khoảng 20-23 mẫu và không sản xuất hàng loạt. Mức giá sản phẩm dao động từ 500.000 – 2.500.000 đồng, thu nhập mỗi tháng khoảng từ 35 – 45 triệu đồng.

Chị My cho biết rằng người Việt thường ngại những phụ kiện quá cầu kỳ, nên nhóm tập trung vào dòng brooch nhỏ, vừa phải, dễ kết hợp nhưng vẫn giữ sự tinh xảo và độc đáo. Ưu tiên chất lượng và cá tính sáng tạo là điều mà nhóm luôn theo đuổi. Không chỉ tạo ra sản phẩm, chị My và nhóm còn mang khát khao lan tỏa tình yêu với nghệ thuật đính kết. ‘Chúng mình muốn truyền cảm hứng đến những người trẻ yêu handmade, giúp họ biết thêm về brooch, học hỏi và chia sẻ kiến thức lẫn nhau’, chị nói.

Mạt chược, một trò chơi truyền thống của Trung Quốc, đang dần mai một trong thời đại hiện đại. Trò chơi này không chỉ phổ biến tại Trung Quốc mà còn trong cộng đồng Hoa kiều trên khắp thế giới. Mạt chược không chỉ là một hình thức giải trí mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về văn hóa và truyền thống.

Trẻ em thường học chơi mạt chược trong những dịp Tết Nguyên đán cùng gia đình, trong khi người lớn tuổi có thể chơi quanh năm. Các bộ mạt chược cổ thường được làm từ gỗ, ngà voi hoặc tre, được cắt, đánh bóng, khắc và tô màu thủ công. Những bộ mạt chược này không chỉ là một trò chơi mà còn là một tác phẩm nghệ thuật.

Tại Hong Kong, mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn là một phần của di sản văn hóa. Suốt hơn bốn thập kỷ, Ho Sau-Mei, một nghệ nhân 68 tuổi, đã gắn bó với cửa tiệm Kam Fat Mahjong do cha bà sáng lập từ năm 1962. Cửa tiệm nhỏ này là nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công.

Nghệ nhân Mei cho biết bà bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi. Vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục từng sang Hong Kong trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Tuy nhiên, hiện phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục.

Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược được chính quyền Hong Kong xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’. Tuy nhiên, tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.

Mỗi sáng trước 10h, nghệ nhân Mei đã ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý.

Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà Mei cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ. Nghệ nhân dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa.

Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng). Từ khi Hong Kong chuyển từ trung tâm sản xuất sang trung tâm tài chính vào thập niên 1990, ngành làm mạt chược thủ công cũng dần biến mất.

Cửa tiệm của bà Mei không có hệ thống đặt hàng online. Khách muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kĩ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa.

Bà Mei nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì. Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới.

Theo bà Mei, khi còn trẻ bà thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ. Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một.

Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Nhà thiết kế Huy Trần mới đây đã trình làng bộ sưu tập Resort 2025 mang tên “Softly Lit, Sharply Felt”, lấy cảm hứng từ bức tranh kiệt tác “Venus Verticordia” của danh họa Pre-Raphaelite Dante Gabriel Rossetti. Bộ sưu tập này mang tinh thần vẻ gợi cảm của tính nữ thời hiện đại, thể hiện sự thay đổi trong phong cách của Huy Trần, từ tinh thần nữ quyền cổ điển sang hình thái hiện đại hơn.

Bộ sưu tập “Softly Lit, Sharply Felt” của Huy Trần lấy cảm hứng từ bức tranh “Venus Verticordia”, một tác phẩm từng gây tranh cãi bởi vẻ gợi cảm táo bạo và nay được xem là biểu trưng cho sắc đẹp và quyền năng nữ giới. Siêu mẫu Thanh Hằng là một trong những người đẹp trong showbiz ưa chuộng thiết kế của Huy Trần, cô đã phối áo khoác và chân váy ngắn họa tiết cánh hoa khi dự một sự kiện gần đây.

Thiết kế của Huy Trần được đặc trưng bởi cấu trúc phóng khoáng với điểm nhấn là những cụm hoa hồng 3D ánh vàng và lớp áo voan lưới xuyên thấu bên trong đính kết đá ánh kim lấp lánh. Nữ siêu mẫu Thanh Hằng bày tỏ yêu thích các trang phục của NTK Huy Trần vì thể hiện sự cách tân và tinh tế.

Loạt trang phục trong BST thể hiện sự thay đổi trong phong cách của Huy Trần, từ tinh thần nữ quyền cổ điển sang hình thái hiện đại hơn. NTK đặt trọng tâm vào tay nghề thủ công tinh xảo, kỹ thuật dựng phom chỉn chu và sự táo bạo trong lựa chọn chất liệu. Trên nền chất liệu organza, chiffon và voan ôm sát, các thiết kế được xử lý phom dáng để tôn vinh đường cong cơ thể một cách kín đáo nhưng gợi cảm. Vẻ quyến rũ không đến từ những đường cut-out táo bạo, mà lan tỏa qua bề mặt vải mềm rũ, được đính kết bằng hàng nghìn hạt đá mô phỏng hoa anh túc – biểu tượng của vẻ đẹp mong manh, mê hoặc.

Huy Trần chia sẻ thông điệp của BST: “Tôi muốn mọi người hiểu thêm về khái niệm “nữ quyền” không còn giới hạn trong hình ảnh mạnh mẽ, cứng cáp như blazer hay vest. Nữ giới giờ đây có thể vừa dịu dàng vừa bản lĩnh, vừa ngọt ngào vừa lý trí, chủ động và tự do hơn trong cách lựa chọn thể hiện bản thân”.

Huy Trần hoạt động từ năm 2011 và đã ra mắt nhiều bộ sưu tập, đóng góp tích cực cho ngành thời trang Việt. Thiết kế của anh được nhiều nghệ sĩ Việt chuộng, trong đó có Thanh Hằng, Hồ Ngọc Hà, Minh Hằng, Tóc Tiên, hoa hậu Kỳ Duyên, Lệ Hằng…

VietNam Times đã có cơ hội tiếp cận và trải nghiệm những thiết kế tuyệt vời này. Sự kiện ra mắt bộ sưu tập “Softly Lit, Sharply Felt” của Huy Trần hứa hẹn sẽ mang đến nhiều điều thú vị và bất ngờ cho công chúng yêu thời trang.