Trong quá trình toàn cầu hóa, việc các công ty ô tô hàng đầu như Toyota, Volkswagen và BMW quyết định hợp tác với các nhà sản xuất địa phương tại Trung Quốc – thị trường lớn nhất thế giới, không chỉ giúp họ tiếp cận thị trường mới mà còn tạo điều kiện cho sự lan tỏa kiến thức. Điều này đã giúp nâng cao chất lượng sản phẩm của các nhà sản xuất Trung Quốc.

Sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây là một ví dụ điển hình về hiệu quả của chiến lược này. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã tăng trưởng mạnh mẽ, sản xuất hơn 1/3 tổng số xe được sản xuất hoặc bán ra trên toàn thế giới. Không chỉ số lượng tăng, chất lượng của xe Trung Quốc cũng được cải thiện đáng kể, với tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014.

Một phần quan trọng của sự cải thiện này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh. Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014 và nhận thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó. Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

Tuy nhiên, sự hợp tác này cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai. Liệu rằng việc hợp tác này có giúp các công ty nước ngoài duy trì được lợi thế cạnh tranh hay sẽ tạo ra một đối thủ mới trong thị trường ô tô toàn cầu?

Khi nhìn vào thị trường Trung Quốc, không thể phủ nhận rằng sự hợp tác giữa các công ty ô tô nước ngoài và các nhà sản xuất địa phương đã mang lại những kết quả tích cực. Tuy nhiên, để đánh giá toàn diện, cần phải xem xét cả những thách thức và cơ hội mà sự hợp tác này mang lại.

Dòng xe sedan đang dần mất sức hút tại thị trường Việt Nam, nhưng vẫn được ưa chuộng tại nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc – thị trường ô tô lớn nhất toàn cầu. Theo số liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng đầu năm 2025, chỉ có 16.647 xe sedan được tiêu thụ tại Việt Nam, giảm 1.299 xe, tương đương gần 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tất cả các phân khúc của dòng xe sedan, bao gồm sedan hạng B, sedan hạng C và sedan hạng D, đều có doanh số bán ra thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, tại Trung Quốc, xe sedan vẫn thống trị thị trường và chiếm thị phần lớn nhất trong tổng lượng ô tô mới bán ra trong những năm gần đây. Cụ thể, trong năm 2024, thị trường Trung Quốc đã chiếm hơn 50% doanh số bán xe sedan trên toàn thế giới, với 7,89 triệu xe bán ra, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước đó.

Bên cạnh Trung Quốc, khu vực Bắc Mỹ, bao gồm thị trường Mỹ và Canada, được xem là thị trường lớn thứ hai của dòng xe sedan. Tổng doanh số xe sedan bán ra tại Mỹ và Canada đạt 2,63 triệu xe, tăng 1%. Châu Âu xếp thứ năm, sau Trung Đông (đạt 1,15 triệu xe) và Mỹ Latinh (đạt 921.000 xe). Gần đây, người tiêu dùng ô tô tại châu Âu đang chuyển hướng sang lựa chọn các dòng xe như hatchback, xe station wagon và SUV.

Về các nhà sản xuất, Toyota vẫn duy trì vị trí dẫn đầu về lượng xe sedan bán ra thị trường. Trong năm 2024, hãng xe Nhật Bản đã bán ra trên toàn cầu gần 2 triệu xe sedan. Trong đó, Toyota Camry và Corolla vẫn là những mẫu xe sedan được ưa chuộng nhất. Tuy nhiên, sự tăng trưởng của dòng xe SUV, Crossover đã tác động tiêu cực đến doanh số xe sedan của Toyota khi giảm 7% so với năm ngoái.

Tập đoàn Volkswagen cũng chứng kiến mức giảm 4%, với 1,82 triệu xe sedan bán ra thị trường. Trong khi đó, các thương hiệu ô tô Trung Quốc lại cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về doanh số xe sedan. BYD xếp thứ ba với 1,51 triệu xe sedan được bán ra (tăng 78%); Geely đứng thứ bảy với 919.000 xe (tăng 36%). Changan đạt 312.000 xe, tăng 19%; Chery đạt 298.000 xe, tăng 60%.

Kết quả này cho thấy, mặc dù đang mất sức hút tại thị trường Việt Nam và chịu áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các dòng xe gầm cao đa dụng như SUV, Crossover, xe sedan vẫn được ưa chuộng và khẳng định vị thế tại nhiều quốc gia trên thế giới.