Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Công nghệ không chỉ là lĩnh vực độc quyền của các chuyên gia kỹ thuật, mà còn mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn cho những ngành học tưởng chừng không liên quan trực tiếp.

Khi nhắc đến công nghệ, mọi người thường nghĩ đến các ngành học như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm. Tuy nhiên, cũng có những ngành học khác đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn. Dưới đây là 5 ngành học đang “hưởng ké” nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng.

Thứ nhất, Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng là ngành đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

Thứ hai, Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ. Việc ứng dụng công nghệ vào marketing không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn mà còn giúp họ đo lường và đánh giá kết quả của các chiến dịch marketing.

Thứ ba, Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot… Ngôn ngữ học tính toán mở ra cơ hội phát triển trong các lĩnh vực như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, dịch tự động, và phân tích cảm xúc.

Thứ tư, Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI) hiện nay không chỉ còn là “mỹ thuật số”, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Các chuyên gia UX/UI đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các sản phẩm công nghệ thân thiện và trực quan, giúp người dùng dễ dàng sử dụng và tiếp cận.

Thứ năm, Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu… Việc ứng dụng công nghệ vào tâm lý học giúp các chuyên gia có thể phân tích và hiểu hành vi của con người một cách sâu sắc hơn.

Những ngành học này có thể không quá “kỹ thuật”, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.

Nhiều phụ huynh hiện nay thường lo lắng khi con mình không thích dọn dẹp và để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ. Một nghiên cứu của nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 đã chỉ ra rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng.

Cụ thể, nghiên cứu này đã yêu cầu 48 người tham gia liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể. Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Nhà tâm lý học Vohs giải thích rằng môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970. Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có.

Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới. Ba đặc điểm của nó là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn.

Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não. Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người.

Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định. Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế. Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo. Xem thêm thông tin về các nghiên cứu tâm lý và cách áp dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày.

Hiện tượng “Gen Z stare” – Ánh mắt vô cảm gây tranh cãi trong ngành bán lẻ và dịch vụ khách hàng – đang trở thành một chủ đề nóng trong xã hội hiện đại. Đây là một dạng giao tiếp phi ngôn ngữ, phản ánh sự mâu thuẫn sâu sắc giữa các thế hệ. Các chuyên gia tâm lý đã tiến hành phân tích và nghiên cứu để tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này.

Qua các nghiên cứu, các chuyên gia tâm lý cho rằng ánh mắt vô cảm của Gen Z xuất phát từ sự khác biệt về giá trị, hoàn cảnh sống và môi trường trưởng thành của thế hệ này. Gen Z đã lớn lên trong thời đại Internet và trải qua đại dịch COVID-19, điều này đã ảnh hưởng đến cách họ giao tiếp và tương tác với thế giới xung quanh. Việc quen thuộc với giao tiếp gián tiếp qua màn hình điện thoại hay laptop đã dẫn đến cách họ tương tác và giao tiếp trực tiếp có sự khác biệt.

Các nhà tâm lý học cũng cho rằng “Gen Z stare” không phải lúc nào cũng là sự thiếu tôn trọng, mà có thể là dấu hiệu của sự quá tải cảm xúc và lo âu xã hội trước vô vàn kỳ vọng. Trong một thế giới với nhiều áp lực và kỳ vọng, thế hệ trẻ có thể cảm thấy quá tải và không biết cách thể hiện cảm xúc của mình một cách lành mạnh. Vì vậy, thay vì phán xét, chúng ta cần hiểu và đồng cảm với những thách thức mà thế hệ trẻ đang phải đối mặt.

Để hiểu rõ hơn về hiện tượng này, chúng ta cần có một cái nhìn sâu sắc hơn về thế hệ Gen Z và cách họ tương tác với thế giới xung quanh. Bằng cách tìm hiểu và đồng cảm với thế hệ trẻ, chúng ta có thể xây dựng một xã hội更加 hiểu biết và hỗ trợ lẫn nhau. Tìm hiểu thêm về Gen Z và cách họ đang thay đổi thế giới.