Nam diễn viên nổi tiếng Hollywood, Bruce Willis, được biết đến với các vai diễn biểu tượng trong loạt phim Die Hard, hiện đang phải đối mặt với tình trạng sa sút trí tuệ thùy trán ngày càng nghiêm trọng. Căn bệnh này đã và đang ảnh hưởng đáng kể đến khả năng giao tiếp cũng như thực hiện các chức năng cơ bản hàng ngày của ông.

Thông tin từ những người thân cận với nam diễn viên cho biết rằng ông đang gặp khó khăn trong việc tương tác với môi trường xung quanh. Không chỉ vậy, ông còn bị hạn chế khả năng đọc và viết, những hoạt động vốn dĩ được xem là cơ bản đối với cuộc sống hàng ngày. Chứng sa sút trí tuệ thùy trán là một căn bệnh phức tạp do một nhóm các rối loạn gây ra, dẫn đến tổn thương ở các thùy trán và thùy thái dương của não bộ. Điều này có thể gây ra những biến đổi trong tư duy và hành vi, dẫn đến những hành động bất thường, rối loạn cảm xúc, và cả khó khăn trong giao tiếp và di chuyển.

Glenn Gordon Caron, nhà sáng tạo của loạt phim nổi tiếng Moonlighting, gần đây đã chia sẻ về tình trạng hiện tại của Bruce Willis. Ông tiết lộ rằng nam diễn viên không còn khả năng nói như trước đây và phải dựa vào những hình thức giao tiếp khác để kết nối với mọi người xung quanh. Mặc dù cuộc sống đã thay đổi đáng kể, vợ của ông, cựu người mẫu Emma Heming, cùng các thành viên trong gia đình vẫn luôn ở bên và hỗ trợ vô điều kiện kể từ khi ông được chẩn đoán mắc bệnh.

Cuộc sống của Bruce Willis đã có những thay đổi đáng kể kể từ khi ông được chẩn đoán mắc bệnh rối loạn ngôn từ vào tháng 2 năm 2023. Trước đó, vào năm 2022, ông đã thông báo rằng mình sẽ rời xa Hollywood và dừng đóng phim. Trong gần 3 năm qua, anh được vợ con chăm sóc tại nhà, nhận được sự hỗ trợ không chỉ từ vợ hiện tại mà còn từ vợ cũ, minh tinh Demi Moore, cùng các con gái của mình.

Trong thời gian giãn cách xã hội vì đại dịch Covid-19, Bruce cùng vợ cũ, vợ hiện tại và 5 đứa con đã sống chung trong một ngôi nhà tại Idaho, Mỹ. Cựu người mẫu Emma Heming Willis đã thổ lộ rằng cuộc sống của chồng cô đã bước sang một chương mới kể từ khi ông phát hiện ra bệnh. Cô cũng dành thời gian để tìm hiểu về chứng bất lực ngôn từ và hỗ trợ những bệnh nhân tương tự chồng mình.

Bruce Willis là một diễn viên người Mỹ gốc Đức, nổi tiếng sau loạt tác phẩm hài tình cảm trong thập niên 1980 như Moonlighting, Hudson Hawk. Sau đó, ông chuyển hướng sang đóng phim hành động và góp mặt trong hàng loạt bom tấn đình đám, đặc biệt là siêu phẩm hành động Die Hard. Tổng doanh thu phòng vé của ngôi sao đình đám này lên tới hơn 8,3 tỷ USD, giúp ông thuộc top 100 diễn viên ăn khách nhất mọi thời đại.

Một nghiên cứu toàn diện nhất về mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một số loại ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh dementia. Hiện có khoảng 57 triệu người trên toàn thế giới đang mắc bệnh này, và con số dự kiến sẽ tăng lên ít nhất 150 triệu trường hợp vào năm 2050.

Báo cáo, được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại đơn vị dịch tễ học của Hội đồng nghiên cứu y học tại Đại học Cambridge, đã thực hiện một đánh giá có hệ thống về 51 nghiên cứu. Các nghiên cứu này đã sử dụng dữ liệu từ hơn 29 triệu người tham gia, những người đã tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong ít nhất một năm.

Mặc dù ô nhiễm không khí đã được xác định là một yếu tố nguy cơ cho bệnh dementia, nghiên cứu này, là nghiên cứu toàn diện nhất về loại hình này cho đến nay, đã tìm thấy mối liên hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê giữa ba loại ô nhiễm không khí và bệnh dementia. Các chất ô nhiễm này bao gồm: PM2.5, có nguồn gốc từ khí thải xe, nhà máy điện và bếp đốt củi; khí nitơ dioxide, phát sinh từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch; và khói, có nguồn gốc từ khí thải xe và đốt gỗ.

Khi hít vào, các chất ô nhiễm này có thể thâm nhập sâu vào phổi và có liên quan đến các bệnh về đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Cụ thể, nghiên cứu đã tìm thấy rằng đối với mỗi 10 microgram trên mét khối của PM2.5, nguy cơ tương đối của một người mắc bệnh dementia sẽ tăng 17%. Sử dụng số liệu tương đương cho khói, nguy cơ tăng 13%. Nồng độ PM2.5 và khói đã đạt hoặc vượt quá mức này vào năm 2023 tại các địa điểm gần đường ở trung tâm London, Birmingham và Glasgow.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh dementia là bệnh Alzheimer, và tại Vương quốc Anh, khoảng 982.000 người mắc bệnh này. Các triệu chứng bao gồm mất trí nhớ, khó khăn tập trung và thay đổi tâm trạng.

Tiến sĩ Haneen Khreis, tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết rằng nghiên cứu này cung cấp ‘bằng chứng thêm để hỗ trợ quan sát rằng việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí ngoài trời là một yếu tố nguy cơ cho sự khởi đầu của bệnh dementia ở người lớn khỏe mạnh trước đây’.

Bà cũng nói: ‘Giải quyết ô nhiễm không khí có thể mang lại lợi ích sức khỏe, xã hội, khí hậu và kinh tế dài hạn. Nó có thể giảm gánh nặng to lớn cho bệnh nhân, gia đình và người chăm sóc, đồng thời giảm bớt áp lực lên các hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải’.

Ô nhiễm không khí có thể gây ra bệnh dementia thông qua việc gây viêm trong não và căng thẳng oxy hóa, là một quá trình hóa học trong cơ thể có thể gây hại cho các tế bào, protein và DNA.

Các nhà nghiên cứu đã thừa nhận rằng báo cáo này bị hạn chế vì phần lớn các nghiên cứu phân tích bao gồm những người tham gia da trắng và sống ở các nước có thu nhập cao. Họ cho biết các nghiên cứu trong tương lai về ô nhiễm không khí nên bao gồm nhiều người tham gia từ các nền tảng bị thiệt thòi.

Tiến sĩ Isolde Radford, quản lý chính sách cao cấp tại Alzheimer’s Research UK, cho biết: ‘Đánh giá nghiêm ngặt này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí – từ khói xe đến bếp đốt củi – làm tăng nguy cơ mắc bệnh dementia’.

Bà cũng nói: ‘Ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với bệnh dementia – nhưng nó không phải là điều mà các cá nhân có thể giải quyết một mình. Đó là nơi lãnh đạo của chính phủ là rất quan trọng’.

Alzheimer’s Research UK đang kêu gọi một cách tiếp cận phòng ngừa sức khỏe mạnh mẽ, toàn diện – một cách tiếp cận đem lại sự phối hợp giữa các bộ phận ngoài y tế, bao gồm Defra, để hành động phối hợp về các yếu tố nguy cơ của bệnh dementia.