Thành phố Hồ Chí Minh đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả do sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội. Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, sau khi hợp nhất 3 địa phương, thị trường tiêu dùng của Thành phố trở nên năng động và đa dạng hơn, kéo theo nhiều thách thức với tính chất ngày càng phức tạp.

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cho rằng, thị trường tiêu dùng của Thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các loại hàng “xách tay”, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ do tâm lý chuộng hàng ngoại hoặc vì giá rẻ. Điều này vô tình tạo điều kiện cho các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ xâm nhập vào chuỗi cung ứng và len lỏi đến tay người tiêu dùng.

Trong thời đại số hóa, xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả lĩnh vực y tế. Tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử hiện chưa có quy chuẩn kiểm soát chặt chẽ, nhất là với nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm thuốc, thực phẩm chức năng. Để tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc, thực phẩm và kinh doanh trái phép trên nền tảng thương mại điện tử, Thành phố kiến nghị các chính quyền địa phương cần có sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý liên ngành, nâng cao năng lực giám sát không gian mạng, phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm một cách kịp thời.

Thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều đợt kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng, với sự phối hợp của các sở, ngành. Các đoàn liên ngành tập trung kiểm tra điểm nóng, cơ sở nghi vấn, khu vực giáp ranh và xử lý nghiêm vi phạm. Từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 27.711 vụ; phát hiện và bắt giữ 4.415 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 21.821 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.475 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là gần 2.000 tỷ đồng và khởi tố 36 vụ với 89 đối tượng.

Lãnh đạo TP.HCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra các yêu cầu quan trọng liên quan đến một số dự án luật quan trọng, bao gồm luật sửa đổi Thương mại điện tử, luật Phòng, chống ma túy, luật Hàng không dân dụng Việt Nam và luật Báo chí.

Cụ thể, đối với dự án luật sửa đổi Thương mại điện tử, Thủ tướng yêu cầu cần thiết phải có các công cụ giám sát hiệu quả và xử lý nghiêm các trường hợp hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả và thực phẩm giả. Điều này nhằm đảm bảo môi trường kinh doanh trực tuyến an toàn và lành mạnh cho người tiêu dùng cũng như các doanh nghiệp. Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh rằng việc quản lý thương mại điện tử cần phải được thực hiện một cách linh hoạt và thích ứng với tình hình mới, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.

Về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Phòng, chống ma túy, Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm ‘phòng hơn chống’. Điều này có nghĩa là lấy phòng ngừa là cơ bản, chiến lược và lâu dài để đối phó với vấn đề ma túy. Đây là một cách tiếp cận tổng thể và bền vững nhằm ngăn chặn và giảm thiểu tác hại của ma túy đối với xã hội.

Đối với dự án luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng chỉ đạo rằng đây là luật phục vụ kiến tạo phát triển và cần huy động nguồn lực tư nhân, đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển các hãng hàng không, sân bay, logistics hàng không và đô thị sân bay. Mục tiêu là tạo ra một môi trường hàng không dân dụng phát triển năng động, hiệu quả và an toàn.

Về dự án luật Báo chí, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí, đáp ứng yêu cầu của tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ số và truyền thông hiện đại. Điều này nhằm đảm bảo sự phát triển của ngành báo chí trong thời đại kỹ thuật số và đảm bảo thông tin truyền thông chính xác, minh bạch.

Cuối cùng, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định để trình Quốc hội. Việc hoàn thiện và trình Quốc hội các dự án luật này là bước quan trọng tiếp theo trong quá trình xây dựng pháp luật của đất nước, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển và yêu cầu quản lý của Nhà nước trong các lĩnh vực khác nhau.