Tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga tiếp tục diễn biến phức tạp, với các cuộc giao tranh ác liệt tại thành phố chiến lược Pokrovsk thuộc vùng Donetsk. Lực lượng Nga đã tiến vào thành phố này và phía Ukraine đang tìm cách loại trừ đối phương.

Đợt xâm nhập đầu tiên của bộ binh Nga tại Pokrovsk được phát hiện vào ngày 17.7, và đến tối ngày 21.7, chiến dịch truy quét của phía Ukraine vẫn tiếp tục được triển khai. DeepState, một nhóm các nhà phân tích quân sự của Ukraine, cho rằng lực lượng Nga đã chớp thời cơ để xâm nhập Pokrovsk từ hướng Zvirove sau khi lực lượng bộ binh của một lữ đoàn phía Ukraine bị kiệt sức.

Tuy nhiên, các binh sĩ Lữ đoàn cơ giới độc lập 155 và Lữ đoàn bộ binh nhẹ 68 của Ukraine đã nhanh chóng đáp trả và tìm cách chặn. Mục tiêu của Nga là thọc sâu và chờ viện binh, trong khi chiến dịch của Ukraine đang tiếp diễn. Phía Ukraine cũng hứng chịu tổn thất và xảy ra sự cố quân ta bắn quân mình.

Các nhà phân tích nói rằng đã xuất hiện video cho thấy lực lượng Nga phục kích các binh sĩ Ukraine tại một giao lộ thuộc Pokrovsk. Pokrovsk là trung tâm hậu cần chiến lược tại miền đông Ukraine, và bị tàn phá nghiêm trọng sau nhiều tháng chiến sự. Thành phố này đóng vai trò trung tâm đường bộ và đường sắt giúp tiếp tế hậu cần cho các thị trấn khác ở tiền tuyến.

Dân số của Pokrovsk trước chiến sự là 60.000 người nhưng hầu hết đã di tản. Trong khi đó, Ukraine chuẩn bị cho vòng đàm phán thứ 3 với Nga tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bổ nhiệm trưởng đoàn dẫn đầu nỗ lực đàm phán, ông Rustem Umerov, Thư ký an ninh và quốc phòng quốc gia.

Phái đoàn Ukraine còn có các đại diện của cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Bộ Ngoại giao và Văn phòng tổng thống. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, cho rằng không nên quá kỳ vọng vào phép màu tại vòng đàm phán lần 3. Ông Peskov cho hay Nga không kỳ vọng sẽ đạt được đột phá trong cuộc gặp với đoàn Ukraine, do tình hình quá sức phức tạp.

Liên minh châu Âu (EU) cũng đang tìm kiếm nguồn cung cấp hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, cho hay Mỹ và Đức đã nhất trí chuyển giao 5 hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Đức cũng sẵn sàng tài trợ 2 hệ thống của mình hiện có cho Ukraine, nhưng cần nhận được sự cam kết của Mỹ là phải giao Patriot thay thế cho Đức trong vòng từ 6 đến 8 tháng.

Nhật Bản, một quốc gia với lịch sử lâu đời về chính sách quốc phòng mang tính phòng thủ, đang trải qua một sự chuyển đổi chiến lược đáng kể trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng. Sự thay đổi này đặc biệt liên quan đến các hoạt động quân sự của Trung Quốc và mối đe dọa tên lửa từ Triều Tiên. Dựa vào các nguồn tin TASS, The Aviationist, Defence Blog, Army Recognition, Kyodo News và Asahi Shimbun, bài viết sẽ tập trung vào phân tích công nghệ, tính năng, mục đích chiến lược và tác động của hệ thống tên lửa Type12 cải tiến đối với an ninh khu vực.

Tổng quan về công nghệ tên lửa Type12 cải tiến, tên lửa Type12 Surface-to-Ship Missile (SSM) là sản phẩm do Mitsubishi Heavy Industries (MHI) phát triển. Ra mắt lần đầu vào năm 2012, Type12 là phiên bản nâng cấp của tên lửa Type88. Phiên bản cải tiến của Type12, được phê duyệt phát triển vào tháng 12/2020, thể hiện bước nhảy vọt về công nghệ và khả năng chiến đấu. Điều này phù hợp với chiến lược quốc phòng mới của Nhật Bản. Phiên bản gốc của Type12 có tầm bắn từ 200-400km. Trong khi đó, phiên bản cải tiến đạt tầm bắn 900km, với mục tiêu tương lai là 1.200-1.500km. Điều này cho phép Nhật Bản tấn công các mục tiêu trên biển và đất liền từ khoảng cách an toàn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ bị đối phương phản công.

Tên lửa được thiết kế với hình dạng khí động học mới. Các cánh mở rộng và bề mặt điều khiển giúp cải thiện hiệu suất bay và giảm tiết diện phản xạ radar (RCS). Điều này làm tăng khả năng sống sót của tên lửa trước các hệ thống phòng thủ đối phương. Type12 cải tiến tích hợp hệ thống dẫn đường quán tính (INS) kết hợp với GPS. Radar mảng pha chủ động Ka-band (AESA) và tính năng cập nhật lệnh (Up to Date Command – UDTC) qua liên kết vệ tinh cho phép tên lửa nhận thông tin mục tiêu trong thời gian thực. Hệ thống này đảm bảo độ chính xác cao khi tấn công các mục tiêu di động trên biển hoặc trên đất liền.

Type12 được thiết kế để triển khai trên nhiều nền tảng, bao gồm mặt đất, tàu chiến và máy bay (như F-15J của Lực lượng Phòng vệ trên không Nhật Bản – JASDF). Cách tiếp cận đa nền tảng giúp giảm chi phí phát triển và tăng tính tương thích giữa các lực lượng. Ngoài vai trò chống hạm, Type12 cải tiến có thể tấn công các mục tiêu trên đất liền. Điều này phù hợp với chiến lược ‘phản công’ (counterstrike capability) được Nhật Bản thông qua trong các tài liệu chiến lược an ninh quốc gia sửa đổi năm 2022.

Ngoài Type12, Nhật Bản đang phát triển một loạt hệ thống tên lửa khác nhằm tăng cường khả năng răn đe chiến lược. Một số hệ thống đáng chú ý bao gồm: tên lửa hành trình siêu thanh (Hypersonic Cruise Missile) dự kiến hoàn thành vào năm 2031 với tầm bắn từ 2.000-3.000km; Hyper Velocity Gliding Projectile (HVGP): HVGP là tên lửa siêu thanh có khả năng đạt tốc độ trên Mach 5 và thực hiện các động tác cơ động trong khí quyển để tránh hệ thống phòng thủ tên lửa; tên lửa chống hạm/tấn công mặt đất mới của MHI: Với hợp đồng trị giá 32 tỷ yên (219 triệu USD) được ký vào tháng 4/2025, MHI đang phát triển một tên lửa chính xác tầm xa mới; tên lửa phóng từ tàu ngầm dự kiến triển khai vào năm 2027. Hệ thống này sẽ tăng cường khả năng tấn công bí mật từ dưới nước.

Sự phát triển và triển khai các hệ thống tên lửa này phản ánh sự thay đổi cơ bản trong chính sách quốc phòng của Nhật Bản. Từ một tư thế phòng thủ thuần túy sang một chiến lược răn đe chủ động. Việc triển khai Type12 tại các căn cứ ở Kyushu (Camp Kengun, Kumamoto) và các kế hoạch mở rộng đến Okinawa và Oita nhằm bảo vệ các tuyến đường biển chiến lược như eo biển Miyako. Tăng cường liên minh với Mỹ: Nhật Bản đã đặt mua 400 tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ (tầm bắn 1.600km) và các tên lửa JASSM (900km) và Joint Strike Missile (JSM, 500km). Các hệ thống này bổ sung cho Type12 và HVGP, tạo ra một mạng lưới phòng thủ và phản công đa tầng.

Sự phát triển của các hệ thống tên lửa này không chỉ tăng cường khả năng phòng thủ của Nhật Bản mà còn có tác động đáng kể đến cục diện an ninh khu vực. Trung Quốc lo ngại rằng các tên lửa như Type12 và HVGP có thể đe dọa trực tiếp đến bờ biển nước này. Các hệ thống tên lửa mới của Nhật Bản, kết hợp với liên minh quân sự chặt chẽ với Mỹ, có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở khu vực Indo-Pacific.

Trong một bước tiến quan trọng nhằm tăng cường hỗ trợ cho Ukraine và gây áp lực lên Nga, Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố vòng trừng phạt thứ 18 nhắm vào Moscow. Trọng tâm của vòng trừng phạt này là cắt đứt mọi nguồn năng lượng nhập khẩu còn lại từ Nga, một động thái được xem là sẽ gây tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế của quốc gia này.

Cùng với các biện pháp trừng phạt kinh tế, EU cũng đề xuất tăng gấp 5 lần ngân sách quốc phòng chung. Số tiền này sẽ được sử dụng để thúc đẩy nghiên cứu và mua sắm quốc phòng, giúp các quốc gia thành viên tăng cường khả năng phòng thủ cũng như hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột hiện tại. Đề xuất này là một phần trong nỗ lực của EU nhằm tăng cường an ninh và quốc phòng trong bối cảnh xung đột tại Ukraine ngày càng leo thang.

Các nhà lãnh đạo châu Âu cũng đã có những bước đi ngoại giao quan trọng nhằm tăng cường phối hợp hỗ trợ cho Ukraine. Một trong những nỗ lực đáng chú ý là việc tái hoạt động Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, một cơ chế phối hợp các khoản tài trợ quốc phòng cho Kiev. Mỹ đã tái gia nhập nhóm này sau một thời gian gián đoạn, với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tham gia cuộc họp gần đây tại Ramstein, Đức. Sự kiện này đánh dấu sự trở lại của Mỹ vào nhóm liên lạc này kể từ tháng 2/2025.

Trong bối cảnh xung đột tiếp diễn, lực lượng Nga tiếp tục gia tăng cường độ tấn công tại nhiều mặt trận ở Ukraine. Đáp lại, Ukraine đã tăng cường khả năng phòng thủ của mình và tiến hành các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga bằng vũ khí tầm xa trong hai tuần qua. Các đồng minh của Ukraine, bao gồm Anh và Đức, đã cam kết cung cấp tên lửa phòng không để hỗ trợ Kiev. Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healy cho biết nước này cùng Đức sẽ cung cấp các tên lửa phòng không cần thiết cho Ukraine, một động thái được xem là sẽ giúp Ukraine nâng cao năng lực phòng thủ.

Về phần mình, Ukraine đã và đang sử dụng nhiều hệ thống phòng thủ tên lửa do Mỹ và Đức cung cấp, bao gồm IRIS-T, NASAMS và SHORAD. Quốc gia này cũng đã đạt được những thành công trong việc bắn hạ hoặc chế áp hàng trăm máy bay không người lái của Nga. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh rằng vũ khí do nước này sản xuất đang đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột.

Không chỉ tập trung vào hỗ trợ quân sự, EU cũng có kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng và không gian lên 131 tỷ euro, gấp 5 lần so với ngân sách 2021-2027. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von Der Leyen cũng đề xuất thành lập Quỹ Năng lực Cạnh tranh Châu Âu cho nghiên cứu và đổi mới quốc phòng. Đây là những bước đi chiến lược nhằm tăng cường năng lực quốc phòng và cạnh tranh công nghệ của châu Âu.

Song song với các nỗ lực quân sự và kinh tế, các cuộc đàm phán ngoại giao nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho xung đột tại Ukraine vẫn tiếp tục. Vòng đàm phán trực tiếp thứ ba giữa Ukraine và Nga đã diễn ra tại Istanbul, cho thấy nỗ lực của cả hai bên trong việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột.