Mạt chược, một trò chơi truyền thống của Trung Quốc, đang dần mai một trong thời đại hiện đại. Trò chơi này không chỉ phổ biến tại Trung Quốc mà còn trong cộng đồng Hoa kiều trên khắp thế giới. Mạt chược không chỉ là một hình thức giải trí mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về văn hóa và truyền thống.

Trẻ em thường học chơi mạt chược trong những dịp Tết Nguyên đán cùng gia đình, trong khi người lớn tuổi có thể chơi quanh năm. Các bộ mạt chược cổ thường được làm từ gỗ, ngà voi hoặc tre, được cắt, đánh bóng, khắc và tô màu thủ công. Những bộ mạt chược này không chỉ là một trò chơi mà còn là một tác phẩm nghệ thuật.

Tại Hong Kong, mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn là một phần của di sản văn hóa. Suốt hơn bốn thập kỷ, Ho Sau-Mei, một nghệ nhân 68 tuổi, đã gắn bó với cửa tiệm Kam Fat Mahjong do cha bà sáng lập từ năm 1962. Cửa tiệm nhỏ này là nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công.

Nghệ nhân Mei cho biết bà bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi. Vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục từng sang Hong Kong trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Tuy nhiên, hiện phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục.

Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược được chính quyền Hong Kong xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’. Tuy nhiên, tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.

Mỗi sáng trước 10h, nghệ nhân Mei đã ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý.

Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà Mei cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ. Nghệ nhân dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa.

Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng). Từ khi Hong Kong chuyển từ trung tâm sản xuất sang trung tâm tài chính vào thập niên 1990, ngành làm mạt chược thủ công cũng dần biến mất.

Cửa tiệm của bà Mei không có hệ thống đặt hàng online. Khách muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kĩ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa.

Bà Mei nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì. Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới.

Theo bà Mei, khi còn trẻ bà thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ. Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một.

Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Tối gần đây, sự kiện Vietnam Heritage Áo dài Fest mùa 3 đã diễn ra thành công với sự tham gia của nhiều ngôi sao giải trí và người đẹp nổi tiếng. Chương trình năm nay có chủ đề ‘Kiệt tác sóng đôi – Di sản đi giữa lòng di sản’, với mục tiêu kết hợp áo dài với gốm sứ và nghệ thuật sắp đặt để tạo nên một sàn diễn đặc biệt và ấn tượng. Qua đó, ban tổ chức mong muốn quảng bá và tôn vinh nét đẹp đặc trưng trong văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Sự kiện là dịp để tôn vinh trang phục truyền thống áo dài và ghi nhận những đóng góp của các nhà thiết kế, nghệ nhân trong việc gìn giữ và phát triển nét đẹp văn hóa này. Trong khuôn khổ chương trình, nhiều ngôi sao đã xuất hiện trên sàn diễn với những bộ trang phục áo dài đẹp mắt và duyên dáng, thu hút sự chú ý của công chúng.

Giọng ca Lâm Khánh Chi là một trong những điểm nhấn của sự kiện khi gây chú ý với bộ xiêm y màu hồng đính kết tỉ mỉ, được thiết kế bởi nhà thiết kế Đặng Trọng Minh Châu. Bộ trang phục giúp giọng ca 48 tuổi thể hiện sự nữ tính và duyên dáng, nhận được nhiều lời khen ngợi từ khán giả.

Bên cạnh đó, NSND Mỹ Uyên cũng tỏa sáng với thiết kế tà dài chạm đất, tôn lên vẻ đẹp thanh lịch và quyến rũ của mình. Cựu người mẫu Dương Yến Ngọc, ca sĩ Nguyễn Phi Hùng, ca sĩ Kyo York cũng góp mặt tại sự kiện và trình diễn những bộ trang phục đẹp mắt, thể hiện sự đa dạng và phong phú của áo dài trong nhiều phong cách và thiết kế khác nhau.

Sự kiện năm nay quy tụ nhiều nhà thiết kế nổi tiếng như Đặng Trọng Minh Châu, Lý Giám Tiền, Nguyễn Việt Hùng, Trần Thiện Khánh, Đoan Trang, Lê Hữu Nhân… Tất cả đều có những đóng góp quan trọng trong việc phát triển và quảng bá thời trang áo dài, một biểu tượng văn hóa của Việt Nam.

Với sự kết hợp độc đáo giữa áo dài và gốm sứ, nghệ thuật sắp đặt, sự kiện Vietnam Heritage Áo dài Fest mùa 3 đã tạo nên một màn trình diễn thật sự đặc biệt, đánh dấu một bước tiến mới trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của trang phục truyền thống Việt Nam.

Thông qua sự kiện này, công chúng có thể cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của văn hóa Việt Nam, cũng như tài năng và sự sáng tạo của các nhà thiết kế và nghệ nhân trong việc giữ gìn và phát huy di sản văn hóa dân tộc. Sự kiện cũng là một cơ hội để Việt Nam quảng bá hình ảnh và văn hóa của mình ra thế giới, tăng cường giao lưu văn hóa và du lịch.

Trong thập kỷ qua, nghệ nhân Tan Chin Seng đã nổi lên như một biểu tượng của sự xuất sắc trong nghề làm đàn violin chuyên nghiệp tại Malaysia. Với tài năng và đam mê không ngừng, ông đã đạt được nhiều giải thưởng quốc tế, góp phần nâng cao uy tín của nghề thủ công này.

Hiện tại, ông Tan Chin Seng đang dẫn dắt một thế hệ nghệ nhân mới tại xưởng của mình, gần thủ đô Kuala Lumpur. Với hy vọng phát triển và quảng bá nghề làm đàn ở Malaysia và Đông Nam Á, ông không chỉ truyền tải kỹ thuật mà còn chia sẻ niềm đam mê với những người trẻ.

Nghề làm đàn violin không chỉ đòi hỏi sự khéo léo và kiên nhẫn mà còn yêu cầu tình yêu sâu sắc với âm nhạc. Ông Tan Chin Seng, người từng bắt đầu sự nghiệp trong ngành khoa học máy tính, đã khám phá ra niềm đam mê với nghề này sau một chuyến đi đến Trung Quốc vào năm 2010. Kể từ đó, ông đã dành nhiều thời gian để học hỏi và nghiên cứu về nghề làm đàn từ các nghệ nhân nổi tiếng ở Trung Quốc và Ý.

Xưởng của ông Tan Chin Seng hiện sản xuất khoảng 10 cây đàn mỗi năm, với sự hỗ trợ của 7 bàn làm việc và một đội ngũ nghệ nhân trẻ đầy tiềm năng. Mặc dù nghề làm đàn vẫn còn ít được biết đến ở Malaysia và Đông Nam Á, ông Tan Chin Seng vẫn lạc quan rằng sẽ có nhiều người trẻ quan tâm và theo đuổi nghề này trong tương lai.

Ông Tan Chin Seng đã đạt được nhiều giải thưởng quốc tế về tay nghề của mình và hiện đang hướng dẫn một thế hệ nghệ nhân mới, bao gồm cả nữ nghệ nhân làm đàn đầu tiên của Malaysia, Chan Song Jie. Ông hy vọng rằng, cộng đồng nghệ nhân làm đàn sẽ tiếp tục phát triển và góp phần quảng bá nền văn hóa âm nhạc của Malaysia ra quốc tế.

Với niềm đam mê và sự tận tâm với nghề làm đàn, ông Tan Chin Seng đã và đang góp phần tạo nên một cộng đồng nhỏ nhưng đầy tâm huyết, những người yêu công việc này và muốn đưa nó đến với nhiều người hơn. Qua việc kết hợp giữa bảo tồn truyền thống và đổi mới sáng tạo, ông không chỉ giữ gìn những giá trị kỹ thuật truyền thống mà còn mở ra những cơ hội mới cho thế hệ nghệ nhân trẻ.

Tan Chin Seng là một tấm gương sáng cho những ai đam mê với nghề thủ công và muốn theo đuổi đam mê của mình. Thông qua việc chia sẻ kiến thức và kỹ năng của mình, ông hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người trẻ tham gia vào nghề làm đàn và cùng nhau phát triển nghề thủ công này tại Malaysia và Đông Nam Á.