Tháng Bảy – tháng của sự tri ân, tưởng nhớ và hoài niệm trong những cảm xúc thiêng liêng và dạt dào. Chúng tôi đã đến thăm nhà bà Mã Thị Dung, 89 tuổi, xóm Dẻ Đoóng, xã Hòa An, một tấm gương sáng về sự kiên cường và lòng yêu nước. Bà là vợ của liệt sĩ Nông Quang Khánh, người đã hy sinh trong chiến tranh, để lại cho bà một hành trình đầy thử thách nhưng cũng rất ý nghĩa.

Trong căn nhà nhỏ, bà Mã Thị Dung ngồi lặng lẽ, đôi mắt ngấn lệ, bàn tay xù xì nhẹ nhàng đặt lên bức ảnh của người chồng. Bà nhớ lại những tháng ngày hạnh phúc ngắn ngủi, nhớ dáng vẻ kiên cường và anh dũng của chồng, và nhớ mộ phần liệt sĩ trong sắc xanh của đại ngàn Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Năm 1962, Nông Quang Khánh nhập ngũ, và trong quá trình làm nhiệm vụ, ông đã quen và cảm mến cô gái thùy mị, xinh đẹp Mã Thị Dung, khi đó là đội viên thanh niên xung phong. Đầu năm 1964, hai người nên duyên vợ chồng, và cuối năm 1964, họ đón cô con gái đầu lòng Nông Thị Bền. Đầu năm 1967, họ tiếp tục đón con trai Nông Trung Kiên ra đời.

Nhưng hạnh phúc không kéo dài, đến tháng 6/1967, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn ác liệt, chồng bà đã xung phong vào chiến trường phía Nam để góp phần giải phóng quê hương. Bà Dung ở nhà, chăm sóc con nhỏ và chịu đựng nỗi nhớ chồng cồn cào, da diết.

Chiến tranh khốc liệt, bà Dung không nhận được tin tức hay lá thư nào của chồng, nhưng bà luôn vững tin rằng chồng bà sẽ trở về, và 2 con sẽ được ở bên người cha bằng xương, bằng thịt. Tuy nhiên, chiến tranh kết thúc mà chồng bà mãi vẫn không trở về. Đến năm 1977, sau bao mong ngóng thông tin của chồng, bà Dung nhận được tin báo tử, máu xương người chồng bà thương nhớ đã hòa quyện nơi chiến trường.

Đau đớn là thế, nhưng bà cố gắng gượng đứng lên vì 2 con, vì niềm tự hào khi chồng anh dũng hy sinh để bảo vệ Tổ quốc. Niềm an ủi đã tìm được mộ phần của chồng đã giúp bà vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, bà trăn trở với nỗi niềm nên đưa ông về với quê hương để con cái được gần gũi chăm sóc phần mộ và để xứng đáng với tình hiếu nghĩa, đạo lý vợ chồng.

Hằng năm, bà và các con lại thu xếp thời gian vào thăm mộ ông Khánh. Đến năm 2000, bà Dung mạnh mẽ quyết định không di dời hài cốt ông về với gia đình mà để ông Khánh yên nghỉ nơi linh thiêng khu mộ liệt sĩ Cao Bằng của Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Người vợ liệt sĩ như bà Mã Thị Dung cũng như bao người phụ nữ Việt Nam khác đã gói lại niềm riêng, sẵn sàng gạt tình yêu, hạnh phúc gia đình sang một bên để chồng yên tâm lên đường bảo vệ Tổ quốc. Mạnh mẽ vượt lên mọi mất mát, đau thương, vẫn một lòng thờ chồng, nuôi con trưởng thành, là hậu phương vững chắc cho người lính đã nằm lại chiến trường phía Nam, góp phần cho đất nước hôm nay nở hoa.

Ngày 21-7, tại UBND phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp, Đại tá Nguyễn Việt Thắng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp đã tham dự và trao Bằng ‘Tổ quốc ghi công’ cho gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Lập. Liệt sĩ Nguyễn Văn Lập sinh năm 1955, tại xã Mỹ Trà, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp (nay là phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp). Ông đã nhập ngũ vào tháng 3-1973 và công tác tại Tỉnh đội Kiến Phong – Quân khu 8 (nay là Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp – Quân khu 9). Liệt sĩ Nguyễn Văn Lập hy sinh vào ngày 6-6-1974 tại ấp Bình Dân, xã Nhị Mỹ, huyện Cao Lãnh (nay là phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp). Hiện nay, hài cốt của liệt sĩ Nguyễn Văn Lập được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Tháp (phường Mỹ Trà).

Trước đó, tại UBND xã Bình Ninh, Đại tá Nguyễn Việt Thắng cũng đã trao Bằng ‘Tổ quốc ghi công’ cho gia đình liệt sĩ Phạm Văn Lập. Liệt sĩ Phạm Văn Lập sinh năm 1935 tại xã Bình Ninh, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang (nay là xã Bình Ninh, tỉnh Đồng Tháp). Ông nhập ngũ vào năm 1952 với chức vụ Đại đội phó, Cục Chính trị Quân khu 7. Ngày 18-5-1972, trong quá trình chiến đấu, đồng chí đã anh dũng hy sinh tại đầm Rây Phong, Karachê, Côngpôngchàm, Campuchia. Hiện nay, hài cốt của liệt sĩ được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ xã Bình Ninh, tỉnh Đồng Tháp.

Theo đó, Quyết định công nhận liệt sĩ cho 2 liệt sĩ Nguyễn Văn Lập và Phạm Văn Lập đã được Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký vào ngày 27-6-2025. Trao Bằng ‘Tổ quốc ghi công’ cho các liệt sĩ là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những cống hiến, hy sinh vô giá của các liệt sĩ đối với sự nghiệp đấu tranh, giành độc lập dân tộc.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Bình Ninh và phường Cao Lãnh đời đời ghi nhớ công ơn của các Anh hùng liệt sĩ và nguyện tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Đại diện thân nhân các gia đình liệt sĩ đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Đồng thời, khẳng định sẽ tiếp tục giáo dục con cháu phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình và quê hương.

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2025), xã Dương Hòa, Hà Nội đã tổ chức các đoàn công tác đến thăm, tặng quà và tri ân gia đình chính sách, người có công trên địa bàn. Đây là hoạt động thiết thực nhằm thể hiện lòng biết ơn và ghi nhớ công lao của các thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Chiều ngày 21/7, đồng chí Phùng Bá Nhân, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Dương Hòa dẫn đầu đoàn công tác đến thăm hỏi, tặng quà ông Nguyễn Quang Độ, thôn Diềm Xá Đắc Sở, thương binh 81%; ông Trần Danh Hồng, thôn 4 Yên Sở, đối tượng nhiễm chất độc hóa học 81%; ông Nguyễn Văn Vượng, thôn 1 Yên Sở, thương binh 86% và bà Nguyễn Thị Hiền, thôn 1 Yên Sở, vợ liệt sĩ. Tại các nơi đến thăm, đoàn công tác của xã Dương Hòa đã ân cần thăm hỏi sức khỏe, đời sống của gia đình liệt sĩ, thương bệnh binh và trao quà của Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ xã.

Đồng chí Phùng Bá Nhân đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự hy sinh, công lao to lớn của các thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Những đóng góp của họ đã góp phần quan trọng vào việc bảo vệ và xây dựng đất nước.

Cùng ngày, đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Dương Hòa cũng dẫn đầu đoàn công tác đến thăm, tặng quà bà Lệnh Thị Soi, suất nuôi dưỡng cô đơn; ông Phí Đình Nguyên, thương binh 91%; ông Nguyễn Văn Kính, thương binh 87%; ông Nguyễn Thiên Vinh, thương binh 81%; ông Nguyễn Thiên Tôn, bệnh binh 81%; ông Nguyễn Tiến Đào, thương binh 81%, sinh sống tại địa bàn Dương Liễu. Đoàn công tác đã bày tỏ tình cảm, sự tri ân, lòng biết ơn đối với những đóng góp, cống hiến của các gia đình trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Đồng chí Nguyễn Thanh Tú cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đồng thuận, chung tay của toàn thể nhân dân, đặc biệt là các gia đình chính sách, người có công trong công cuộc xây dựng xã Dương Hòa phát triển giàu đẹp, văn minh. Sự đóng góp của các gia đình chính sách đã giúp xã Dương Hòa ngày càng phát triển và trở thành một trong những xã tiêu biểu của huyện.

Cũng trong chiều ngày 21/7, đồng chí Lê Đức Phóng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Dương Hòa dẫn đầu đoàn công tác thăm, tặng quà gia đình ông Trần Viết Xin ở thôn 9 Cát Quế, đối tượng bị nhiễm chất độc hóa học 81%; ông Phạn Thừa Thân ở thôn 1 Cát Quế, bệnh binh 81%; ông Nguyễn Duy Thắng ở thôn 1 Cát Quế, thương binh 81%; ông Nguyễn Đắc Nuôi ở thôn 5 Cát Quế, thương binh 81% và bà Nguyễn Thị Bốn ở thôn Minh Hiệp 2 Minh Khai, vợ liệt sĩ. Tại các gia đình, đồng chí Lê Đức Phóng và đoàn công tác bày tỏ sự tri ân sâu sắc trước những sự cống hiến, hy sinh xương máu của các thương binh, liệt sĩ, gia đình người có công trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.

Đồng chí Lê Đức Phóng đề nghị cấp ủy, chi bộ các thôn tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng bằng nhiều việc làm thiết thực hơn. Sự quan tâm và chăm lo này sẽ giúp các gia đình chính sách có cuộc sống tốt hơn, xứng đáng với sự hy sinh và đóng góp của họ.

Được biết, nhân dịp này, xã Dương Hòa sẽ trao tặng 1.018 suất quà với tổng trị giá trên 200 triệu đồng cho các gia đình chính sách trên địa bàn xã. Đây là hoạt động thiết thực và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của chính quyền và nhân dân xã Dương Hòa đối với các gia đình chính sách.

Các hoạt động tưng bừng trên đã thể hiện rõ tinh thần đoàn kết và trách nhiệm của xã Dương Hòa trong việc chăm lo cho các gia đình chính sách, góp phần xây dựng xã hội công bằng và phát triển bền vững.

Quảng Ngãi đang nỗ lực triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Trong những năm qua, các cấp lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ. Cơ quan chức năng tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính. Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực. Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin. Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định ngành Nội vụ sẽ nỗ lực hơn nữa trong công tác tìm kiếm, xác định danh tính hơn nửa triệu liệt sỹ để xoa dịu nỗi đau của gia đình các liệt sỹ.

Tại Hội nghị gặp mặt người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu năm 2025, sáng 24/7, người đứng đầu Bộ Nội vụ bày tỏ sự trăn trở khi vẫn còn gần 200.000 liệt sỹ chưa được quy tập, gần 300.000 liệt sỹ chưa xác định được thông tin.

Để đáp lại nỗi mong chờ của các gia đình người có công với cách mạng, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ thời gian tới sẽ được thực hiện với quyết tâm cao nhất.

‘Đề án xác định hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin được thực hiện với ý nghĩa là một trách nhiệm, bổn phận đạo lý thiêng liêng. Ngành Nội vụ sẽ nỗ lực hơn nữa trong công tác tìm kiếm 200.000 liệt sỹ chưa được quy tập, gần 300.000 liệt sỹ chưa xác định được thông tin, để xoa dịu nỗi đau mòn mỏi chờ đợi thông tin của những người mẹ, người vợ và gia đình liệt sỹ’, Bộ trưởng nêu quyết tâm.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin, năm 2025 là một dấu mốc đặc biệt đối với đất nước Việt Nam khi kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 80 năm thành lập nước, cùng với những thay đổi to lớn, toàn diện mang tầm vóc chiến lược và thời đại sâu sắc.

Chứng kiến những thành tựu phát triển vượt bậc của đất nước và trước niềm vui, hạnh phúc, niềm tin của Nhân dân và toàn thể người có công trước sự chuyển mình, đổi mới mạnh mẽ của đất nước, nữ tư lệnh ngành Nội vụ thấm thía hơn giá trị của hòa bình, độc lập, tự do, ấm no hạnh phúc.

Bước vào giai đoạn phát triển mới của dân tộc, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước đối với người có công với cách mạng, Bộ Nội vụ phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp trong hệ thống chính trị, tiếp tục đổi mới tư duy, nỗ lực tham mưu với Đảng, Nhà nước hoàn thiện thể chế, chính sách đối với người có công theo hướng phục vụ, hiện đại, toàn diện, bao trùm, hiệu quả và nhân văn.

Trong đó, ngành sẽ thực hiện đầy đủ và hiệu quả định hướng về chính sách đối với người có công theo tinh thần Nghị quyết số 42 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XIII.

Đó là ‘Chú trọng thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng; quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần người có công, nhất là người ở vùng sâu, vùng xa, người gặp khó khăn trong cuộc sống’.

Đặc biệt, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiếp tục nâng mức chuẩn trợ cấp, phụ cấp ưu đãi theo hướng phải là mức cao nhất trong các chính sách xã hội.

Dự kiến trong quý IV năm 2025, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. Sớm hơn, vào quý III, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hàng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến giai đoạn 1965-1975.

Trong những ngày tháng 7 này, trên dải đất hình chữ S, nhiều gia đình đã tìm được người thân là các anh hùng, liệt sĩ trong niềm hạnh phúc vô bờ bến. Sau hàng chục năm tìm kiếm, giọt nước mắt của niềm khắc khoải mong chờ đã rơi xuống khi tên tuổi, địa chỉ của liệt sĩ được trả lại đúng nghĩa.

Việc kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và công nghệ ADN đã đem lại hy vọng đoàn tụ cho nhiều gia đình, góp phần xoa dịu những mất mát, hy sinh của các thân nhân liệt sĩ. 16 gia đình đã nhận được tin vui khi mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ trùng khớp, giúp xác định được danh tính của các anh hùng, liệt sĩ sau hàng chục năm mất tích.

Trong số này, có gia đình bà Nguyễn Thị Lan, em gái của liệt sĩ Nguyễn Quốc Hội, đã tìm thấy hài cốt của anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bà Lan chia sẻ, năm 1972, anh trai đi bộ đội thì đến 1973, gia đình nhận được giấy báo tử ở mặt trận phía Nam và không biết hy sinh ở đâu. Gia đình nhận được kỷ vật của anh trai là đồng hồ, ba lô… nhưng không có thông tin về nơi hy sinh.

Hằng năm, ngày giỗ của anh trai, gia đình vào nhà thờ làm lễ cầu nguyện, còn đến ngày 27/7, ở địa phương tổ chức thắp hương ngoài nghĩa trang, gia đình bà Lan đều đi và khấn cầu mong anh trai linh thiêng báo mộng về. Sau khi thu nhận mẫu ADN, bà Lan và gia đình đã nhận được kết quả trùng khớp, giúp xác định được hài cốt của anh trai.

“Không có niềm vui nào hơn lúc này, chúng tôi đã tìm thấy anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm” – bà Lan chia sẻ. Tương tự, gia đình bác Nguyễn Văn Mão, tỉnh Nghệ An, cũng đã tìm thấy hài cốt của anh trai, liệt sĩ Nguyễn Duy Thanh, sau hơn 50 năm tìm kiếm.

Bác Mão tâm sự, năm 1971, anh trai hy sinh, nhưng gia đình không biết nơi hy sinh. Sau đó, gia đình bác Mão vào tỉnh Quảng Trị tìm 2 lần nhưng không thấy mộ, không tìm thấy bất cứ thông tin nào.

Còn tại tỉnh Thanh Hóa, gia đình bác Trịnh Văn Lai đã tìm thấy liệt sĩ Trịnh Văn Hai, được xác định chính xác thông qua mẫu ADN của thân nhân. Bác Lai tâm sự, bố mất sớm, một mình mẹ nuôi 4 anh chị em. Trước khi mất, mẹ dặn phải cố gắng tìm được phần mộ, đưa anh Hai về quê với tiên tổ, với bố mẹ.

Bộ Công an đã thu nhận 20.911 mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Quá trình triển khai của cán bộ, chiến sĩ được thực hiện ân cần, niềm nở với tinh thần phục vụ nhân dân. Kết quả bước đầu đã giúp xác định danh tính của 16 anh hùng, liệt sĩ.

Bộ Công an đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị xây dựng và mở rộng Ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính để bù đắp các mất mát to lớn đối với các gia đình liệt sĩ và trả lại danh tính cho các anh hùng, liệt sĩ. Bộ Công an đang tích cực triển khai các hoạt động này, với mục tiêu giúp các gia đình liệt sĩ tìm lại người thân và góp phần xây dựng một xã hội công bằng và nhân văn.

Ngày 24/7, Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ phường Dương Nội, Hà Nội, đã tổ chức một hội nghị ý nghĩa để kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sỹ (27/7/1947 – 27/7/2025). Tại đây, các gia đình chính sách, người có công tiêu biểu và người có công có hoàn cảnh khó khăn đã được gặp mặt và tặng quà.

Chủ tịch UBND phường Dương Nội, Phùng Chí Tâm, đã bày tỏ lòng tri ân và biết ơn sâu sắc đến các Mẹ Việt Nam anh hùng, các thương binh, bệnh binh, người tham gia kháng chiến nhiễm chất độc hóa học, thân nhân gia đình liệt sỹ, và người có công. Ông nhấn mạnh rằng việc quan tâm, chăm sóc, và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của thương binh, bệnh binh, gia đình chính sách, người có công với cách mạng là chủ trương và quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước ta. Đây cũng là đạo lý truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.

Để thể hiện sự tri ân và lòng biết ơn sâu sắc của Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền địa phương, và Nhân dân đối với người có công với cách mạng và gia đình chính sách, Đảng ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ phường Dương Nội và các cấp ủy, các tổ dân phố đã tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa và thiết thực. Trong dịp này, phường Dương Nội đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, và nhà hảo tâm trên địa bàn để khám, tư vấn, chăm sóc sức khỏe và cấp thuốc miễn phí. Đồng thời, họ cũng tổ chức gặp mặt và chuyển quà của các cấp tới 419 gia đình chính sách và người có công với cách mạng.

Tại hội nghị, phường Dương Nội đã trao tặng gia đình bà Đặng Thị Liệu – vợ liệt sĩ thuộc tổ dân phố Thành Công số tiền hỗ trợ kinh phí xây nhà mới, trị giá 20 triệu đồng. Họ cũng trao tặng 2 sổ tiết kiệm, mỗi sổ trị giá 5 triệu đồng, cho ông Nguyễn Đình Hỗ, một thương binh thuộc tổ dân phố Hòa Bình, và ông Đặng Viết Tuệ, bố của liệt sĩ thuộc tổ dân phố Thống Nhất. Ngoài ra, phường còn trao các suất quà tới 21 người có công và gia đình chính sách tiêu biểu.

Không chỉ dừng lại ở chương trình gặp mặt trực tiếp, phường Dương Nội còn chia nhiều đoàn đến tận các gia đình chính sách và người có công tại địa phương để thăm hỏi và tặng quà. Ủy ban MTTQ phường Dương Nội cũng tổ chức tặng tổng số 40 suất quà cho đối tượng chính sách; tặng 10 suất quà đến thương binh nặng trên 81%; và tặng quà cho 7 con của nạn nhân chất độc da cam trên 81%, mỗi suất quà trị giá 800.000 đồng, với tổng số tiền 34 triệu đồng.

Ngoài ra, MTTQ Việt Nam phường còn tổ chức khám và phát thuốc miễn phí với 100 trường hợp là thân nhân gia đình chính sách, thanh niên xung phong có hoàn cảnh khó khăn, thân nhân nạn nhân chất độc da cam trên địa bàn phường với số tiền 20 triệu đồng. Họ cũng tổ chức dọn vệ sinh môi trường, viếng nghĩa trang liệt sĩ, thắp nến tri ân, dâng cờ, hoa và hương tại 210 mộ tại nghĩa trang liệt sĩ phường Dương Nội.

Tổng số tiền phường Dương Nội tổ chức trao tặng quà đến các gia đình chính sách và người có công trong dịp này là 54 triệu đồng. Tất cả đều được Ủy ban MTTQ Việt Nam phường vận động từ nguồn xã hội hóa.

Các chuyên gia tại GeneStory đã áp dụng công nghệ giải trình tự gen để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc.

Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính. Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.

TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu. Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ.

Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy. GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

Hiện tại, công nghệ giải trình tự gen đang được tiếp tục phát triển và ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm y tế, nghiên cứu khoa học và pháp y. Với sự phát triển của công nghệ này, chúng ta có thể mong đợi những bước tiến mới trong việc xác định danh tính và tìm kiếm thân nhân của các liệt sĩ.

Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức một buổi gặp mặt ấm áp và nhận đỡ đầu cho cháu Vi Việt Dũng, con trai của liệt sĩ Công an nhân dân Vi Văn Luân, người đã anh dũng hy sinh trong khi thi hành nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy tại biên giới.

Chương trình này là một phần của hoạt động ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ do Hội Phụ nữ Công an tỉnh phát động từ năm 2022, nhằm hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đặc biệt là con của các cán bộ, chiến sĩ Công an hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Liệt sĩ Vi Văn Luân đã hy sinh vào ngày 06/02/2021, trong khi truy bắt đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy tại bản Tà Cóm, xã Trung Lý, huyện Mường Lát.

Sự ra đi của anh đã để lại mất mát lớn cho gia đình và đồng đội. Cháu Vi Việt Dũng, sinh năm 2015, hiện đang sinh sống tại xã Mường Lát, sẽ được hỗ trợ hàng tháng với mức kinh phí 500.000 đồng từ chương trình ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ trong thời gian từ năm 2025 đến năm 2030.

Tại chương trình, Hội Phụ nữ Công an tỉnh đã trao kinh phí hỗ trợ năm đầu tiên là 6 triệu đồng cùng nhiều phần quà, đồ dùng học tập để động viên tinh thần và giúp cháu chuẩn bị bước vào năm học mới. Sự hỗ trợ này không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là nguồn động viên to lớn về tinh thần, giúp cháu Vi Việt Dũng có thêm động lực vươn lên trong học tập và cuộc sống.

Chị Ngân Thị An, vợ liệt sĩ Vi Văn Luân, đã xúc động chia sẻ về sự ra đi của chồng và sự hỗ trợ của Hội Phụ nữ Công an tỉnh dành cho các con. Chị cho biết, sự quan tâm sâu sắc từ Bộ Công an, Công an tỉnh Thanh Hóa, cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể đã tiếp thêm sức mạnh cho gia đình chị vượt qua mất mát.

Chương trình ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ của Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa đã thể hiện sự tiếp nối nghĩa tình đồng chí, đồng đội trong lực lượng Công an nhân dân, đồng thời lan tỏa giá trị nhân văn sâu sắc, tri ân những cống hiến, hy sinh thầm lặng của người chiến sĩ Công an nơi biên cương Tổ quốc. Đây là một hoạt động thiết thực, góp phần hỗ trợ và chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đồng thời cổ vũ cho truyền thống “Hiếu thảo, đoàn kết, tương trợ” trong cộng đồng.

Thông qua chương trình này, Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân để mang lại hạnh phúc và tương lai tốt đẹp hơn cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Sự hỗ trợ này cũng là một cách để tri ân và tưởng nhớ những người đã hy sinh vì nhiệm vụ bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Trong những ngày tháng 7 đầy ý nghĩa, tại biên giới phía Tây xứ Huế, không chỉ là nơi mồ hôi của các cán bộ, chiến sĩ đang làm nhiệm vụ bảo vệ biên cương thấm đẫm, mà còn là nơi tình người ấm áp qua những việc làm thiết thực và đầy ý nghĩa tri ân các thế hệ đi trước. Những người đã cống hiến và hy sinh vì độc lập, chủ quyền Tổ quốc, lan tỏa tinh thần ‘Uống nước nhớ nguồn’, ‘Đền ơn đáp nghĩa’ giữa đại ngàn Trường Sơn.

Tại xã A Lưới4, thành phố Huế, vào sáng sớm, khuôn viên Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ đã rực rỡ sắc cờ. Cán bộ, nhân viên, Trí thức trẻ tình nguyện (TTTTN) Đoàn Kinh tế – Quốc phòng92, Quân khu4 đã nô nức làm đẹp Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ. Mọi người đã miệt mài làm việc với tinh thần trách nhiệm tri ân cao nhất, không ai bảo ai, tự nguyện thực hiện các công việc như cắt cỏ, vệ sinh xung quanh, lau chùi bia tưởng niệm.

Thiếu tá QNCN Nguyễn Trung Kiên, Nhân viên Đội Sản xuất2, người đang cẩn thận vệ sinh bia tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ, chia sẻ: ‘Chúng tôi muốn bằng những việc làm nhỏ nhưng xuất phát từ lòng biết ơn, thể hiện tình cảm sâu sắc với những người đã ngã xuống cho Tổ quốc. Đài tưởng niệm không chỉ là nơi lưu danh liệt sĩ, mà còn là biểu tượng tinh thần kiên trung để thế hệ trẻ chúng tôi hướng về…’.

Hướng tới kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh, liệt sĩ (27/7), Đoàn Kinh tế – Quốc phòng92 còn tổ chức các đoàn công tác đến thăm và tặng quà các gia đình chính sách, người có công với cách mạng, neo đơn trên địa bàn. Tại nhà anh hùng LLVT Hồ Đức Vai, tổ dân phố4, xã A Lưới2, thành phố Huế, cán bộ, nhân viên, TTTTN đã đến tận nơi trao quà và thăm hỏi sức khỏe. Ông Hồ Đức Vai xúc động nói: ‘Tôi năm nay cũng yếu rồi, nhưng thấy bộ đội vẫn nhớ, vẫn đến thăm nom, lòng tôi ấm lắm…’.

Đoàn cũng đến thăm anh hùng LLVT Hồ Can Lịch, Hồ Thị Đơm trên địa bàn xã A Lưới2. Thực hiện mô hình ‘Đảng viên kết nghĩa, giúp đỡ hộ nghèo’, các chi bộ, cán bộ, đảng viên, nhân viên các cơ quan, đơn vị thuộc Đoàn Kinh tế – Quốc phòng92 cũng đến thăm, tặng quà cho các gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn mà chi bộ, đảng viên kết nghĩa, giúp đỡ.

Theo Thiếu tá Hoàng Anh Tuấn, Cán bộ Đội sản xuất3, thời gian qua, chi bộ và đảng viên Đội sản xuất3 kết nghĩa giúp đỡ 5 hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Nhân dịp này đơn vị đến thăm hỏi, tặng quà giúp đỡ gia đình có công với cách mạng có hoàn cảnh khó khăn, góp phần giúp họ vơi đi những nỗi đau mất mát, vươn lên trong cuộc sống.

Với đạo lý ‘uống nước nhớ nguồn’, ‘đền ơn đáp nghĩa’, Đoàn Kinh tế – Quốc phòng92 đã huy động hơn 100 ngày công phối hợp với Đoàn xã địa phương trong Khu kinh tế quốc phòng A So tổ chức sơn sửa, vệ sinh 04 Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ; thăm khám, cấp phát thuốc miễn phí; giúp đỡ nhiều gia đình chính sách tu sửa nhà ở, vườn tược; thăm hỏi, tặng quà cho các gia đình có công với cách mạng, nạn nhân nhiễm chất độc da cam/đioxin. Những phần quà tuy không lớn, chỉ là gạo, dầu ăn, nhu yếu phẩm, nhưng mang theo nghĩa tình, sự kính trọng, tri ân sâu sắc.

Thượng tá Nguyễn Đặng Tâm, Phó Chính ủy Đoàn Kinh tế – Quốc phòng chia sẻ: ‘Với người lính, tri ân là việc phải làm hằng năm, hằng ngày. Bằng những việc làm thiết thực, chúng tôi muốn lan tỏa truyền thống ‘đền ơn đáp nghĩa’, củng cố lòng dân, kịp thời hỗ trợ giúp đỡ người có công với cách mạng. Qua đó, tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, nhân viên, đoàn viên, thanh niên và Nhân dân trên địa bàn nhận thức sâu sắc về ý nghĩa Ngày Thương binh, Liệt sĩ (27/7), nêu cao trách nhiệm trong tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về ưu đãi người có công với cách mạng, tạo tình cảm gắn bó keo sơn giữa đơn vị và nhân dân trên địa bàn đóng quân.’ https://tuoitre.vn/bien-gioi-phia-tay-xu-hue-tren-cong-trinh-dan-nhung-manh-dat-linh-hon-2022-20230725140436745.htm