Các nhà khoa học đã phát hiện ra một bí mật bị chôn vùi từ lâu về một nữ quý tộc Pháp thế kỷ 17, 400 năm sau khi bà qua đời. Anne d’Alegre, người qua đời vào năm 1619, đã sử dụng dây vàng để giữ răng của mình không bị rơi ra. Việc khám phá này được thực hiện trong quá trình một cuộc khai quật khảo cổ tại Château de Laval ở tây bắc nước Pháp vào năm 1988.

Thân thể của bà được ướp trong một cỗ quan tài chì, và bộ xương cũng như răng của bà được bảo tồn một cách đáng chú ý. Vào thời điểm đó, các nhà khảo cổ đã nhận thấy bà có một bộ răng giả, nhưng họ không có công cụ quét tiên tiến để tìm hiểu thêm. Mới đây, một nhóm các nhà khảo cổ và nha sĩ đã xác định rằng d’Alegre đã bị bệnh nha chu làm răng của bà bị lỏng, theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Khảo cổ: Báo cáo.

Quét bằng ‘Chùm tia hình nón’, sử dụng tia X để tạo hình ảnh ba chiều, cho thấy dây vàng đã được sử dụng để giữ và siết chặt một số răng của bà. Ngoài ra, bà còn có một răng giả làm bằng ngà voi của một con voi – không phải là ngà của hà mã, vốn phổ biến vào thời điểm đó. Tuy nhiên, công việc nha khoa phức tạp này chỉ làm ‘tệ tình hình hơn’, theo Rozenn Colleter, một nhà khảo cổ tại Viện Nghiên cứu Khảo cổ Phòng ngừa Quốc gia Pháp và là tác giả chính của nghiên cứu.

Các dây vàng sẽ cần phải được siết lại nhiều lần trong nhiều năm, làm cho các răng lân cận càng bị mất ổn định hơn, các nhà nghiên cứu cho biết. Có lẽ d’Alegre đã chịu đựng sự đau đớn này không chỉ vì lý do y tế. Thời đó có áp lực rất lớn đối với phụ nữ quý tộc khi mà vẻ ngoài được coi là có liên quan đến giá trị và thứ hạng trong xã hội. Ambroise Pare, một người cùng thời với d’Alegre, là bác sĩ của một số vị vua Pháp và đã thiết kế các bộ răng giả tương tự, đã tuyên bố rằng ‘nếu một bệnh nhân không có răng, thì lời nói của người đó trở nên thô kệch’, theo lời của Colleter.

Một nụ cười đẹp đặc biệt quan trọng đối với d’Alegre, một ‘nhân vật gây tranh cãi’, hai lần bị विधवा và là một người phụ nữ có vị thế xã hội không tốt, theo Colleter. Bà đã sống qua một thời kỳ đầy biến động trong lịch sử Pháp. Là một người Huguenot, một Kitô hữu cải cách, người đã chiến đấu chống lại người Công giáo trong các Cuộc chiến Tôn giáo Pháp vào cuối thế kỷ 16. Ở tuổi 21, bà đã विधवा lần đầu tiên và có một con trai nhỏ, Guy XX de Laval.

Khi đất nước dấn vào Chiến tranh Tôn giáo lần thứ Tám, d’Alegre và con trai bà đã phải trốn tránh các lực lượng Công giáo trong khi tài sản của họ bị vua tịch thu. Con trai bà sau đó chuyển sang Công giáo và đi chiến đấu ở Hungary, và tử vong trong trận chiến ở tuổi 20. Sau khi विधवा lần thứ hai, d’Alegre qua đời vì bệnh ở tuổi 54.

Răng của d’Alegre ‘cho thấy bà đã trải qua rất nhiều căng thẳng’, theo Colleter. Nhà nghiên cứu này hy vọng rằng nghiên cứu này ‘đã đi một bước nhỏ để phục hồi danh dự cho bà’. Bệnh nha chu nghiêm trọng ước tính ảnh hưởng đến gần một phần năm số người lớn trên thế giới, theo Tổ chức Y tế Thế giới.

Nhằm mục đích kết nối thế hệ trẻ với lịch sử Việt Nam, nhóm dự án Người Việt Nam đã phát động chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’, một hành trình kéo dài từ nay đến ngày 17 tháng 9. Chiến dịch này hướng đến việc giúp giới trẻ khám phá và hiểu rõ hơn về lịch sử Việt Nam từ năm 1945 đến nay thông qua các hoạt động sáng tạo và công nghệ hiện đại.

Điểm nhấn của chiến dịch là Video Series ‘Sao trên chiến trận’ – một chuỗi 4 tập phim tài liệu ngắn sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phục dựng tư liệu lịch sử. Những hình ảnh đen trắng cũ kỹ của thời kỳ chiến tranh đã được làm sống động trở lại thông qua công nghệ AI. Các video không chỉ dừng lại ở việc kể lại chuyện xưa mà còn giúp người trẻ thấy gần gũi và kết nối với quá khứ thông qua công nghệ hiện đại.

Chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’ không chỉ giới hạn ở video mà còn tiếp nối với triển lãm tương tác tại Bảo tàng Biệt động Sài Gòn – Gia Định vào ngày 27-28 tháng 7 tới đây, nhân dịp 78 năm Ngày thương binh, liệt sĩ. Tại đây, các bạn trẻ sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế qua tư liệu, nghe những lời kể từ nhân chứng sống và tham gia vào các hoạt động kết nối xuyên thế hệ.

Chiến dịch quy tụ nhiều nhân vật lịch sử tiêu biểu như Bà Vũ Thị Minh Nghĩa, ông Phan Văn Hôn (Bảy Hôn), ông Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang), bà Nguyễn Thị Bích Nga và nhiều cựu chiến binh, giao liên, nhân trong lịch sử khác. Đại diện nhóm cho biết: ‘Người lính năm xưa giản dị và bình tâm sống, không đòi vinh danh. Nhưng chính họ đã làm nên đất nước. Dự án này là lời tri ân và cũng là một cách để thế hệ trẻ biết ơn và ghi nhớ’.

Với việc sử dụng công nghệ phục dựng ảnh, trí tuệ nhân tạo, cùng với thông điệp giàu cảm xúc, ‘Sao Đầu Mũ’ không chỉ là một chiến dịch truyền thông, mà còn là một nỗ lực kiến tạo ký ức tập thể bằng ngôn ngữ của thế hệ mới.

Ngoài ra, chiến dịch còn bao gồm đêm nghệ thuật ‘Vườn âm nhạc’ tại Nhà hát HTV, dự kiến tổ chức vào ngày 10 tháng 8 tới đây. Hoạt động nghệ thuật này sẽ là màn trình diễn lịch sử bằng âm nhạc và sân khấu hóa, nơi những ký ức trở thành chất liệu sáng tạo.