Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’, lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã liên tục được ghi nhận, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Sự gia tăng của các vụ việc này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.

Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với cái mới, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm cho các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu. “Các em thiếu niên dễ bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai lệch và cám dỗ trên mạng do thiếu kỹ năng nhận diện và đánh giá thông tin,” bà nhấn mạnh.

Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng. “Trẻ em và thanh thiếu niên cần được trang bị kỹ năng sống và kỹ năng sử dụng internet an toàn để tự bảo vệ mình,” ông nói.

Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn, ít trò chuyện hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu, kiên nhẫn lắng nghe là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.

Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến.

Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Bằng cách kết hợp các biện pháp phòng ngừa, giáo dục và hỗ trợ, chúng ta có thể giúp trẻ em và thanh thiếu niên an toàn hơn trong thế giới trực tuyến.

Để biết thêm thông tin về cách bảo vệ trẻ em trên mạng, bạn có thể truy cập vào các nguồn thông tin đáng tin cậy như SafeNet Việt Nam hoặc Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao để có được những thông tin và hỗ trợ cần thiết.

Trong thời đại hiện nay, việc đầu tư cho con trẻ phát triển kỹ năng thông qua các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu sáng tạo đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều phụ huynh, bên cạnh việc chú trọng vào việc học kiến thức phổ thông tại trường học. Các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật mà còn kích thích khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

Một số phụ huynh gần đây đã lựa chọn cho con tham gia các lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo, nhảy múa, biểu diễn, ca hát vì những hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật mà còn giúp trẻ tự tin hơn, hòa nhập dễ dàng hơn với bạn bè và có thêm nhiều cơ hội tham gia các buổi biểu diễn.

Ở lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo do cô Trương Thị Quyên phụ trách tại phường Sơn Đông, các em từ 4-12 tuổi được học vẽ với nhiều cấp độ khác nhau, từ làm quen đến pha màu, tô màu, vẽ theo chủ đề. Cô giáo không chỉ hướng dẫn cơ bản mà còn tạo điều kiện để các bé có thể tự do phát triển khả năng nghệ thuật theo cách riêng của mình.

Theo cô Trương Thị Quyên, việc tiếp cận hội họa giúp trẻ tự do khám phá thế giới từ chính cuộc sống muôn màu xung quanh. Quá trình học mỹ thuật và tham gia các hoạt động thủ công sáng tạo không chỉ giúp trẻ học hỏi mà còn phát triển khả năng riêng của từng em.

Nhiều phụ huynh đánh giá cao việc cho con tham gia các lớp năng khiếu và kỹ năng, giúp con được giải trí, tự tin hơn và có thêm nhiều trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở. Tuy nhiên, việc lựa chọn cho con tham gia các lớp học kỹ năng sống và trải nghiệm cần dựa trên niềm đam mê, sở thích và sự hứng thú của từng trẻ.

ThS Hà Hoàng Hiếu, Tổng Giám đốc Hệ thống Giáo dục SAM EDTECH, cho biết các hoạt động phát triển kỹ năng mềm và kỹ năng sống cho thiếu nhi đang được tổ chức rất nhiều với các hình thức đa dạng như thảo luận trên lớp, sinh hoạt chuyên đề tại sân trường, hoặc các hoạt động nghệ thuật, thể thao, thủ công, STEM, trải nghiệm thực tế.

Thông qua các hoạt động này, trẻ được rèn luyện và giúp phát triển tư duy và nhận thức cá nhân, khám phá bản thân, xác định điểm mạnh, điểm yếu và hình thành lối tư duy tích cực, chủ động trong học tập và cuộc sống. Việc đẩy mạnh các hoạt động này cũng giúp trẻ mở rộng kết nối bạn bè và gia tăng trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở.