Ngành hàng không đang trên đà chuyển mình với nỗ lực giảm thiểu tác động môi trường thông qua việc ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Mục tiêu chính là giảm thiểu vệt khí thải, vốn chiếm hơn 35% tác động nóng lên toàn cầu của ngành. Vệt khí thải hình thành khi máy bay đạt đến độ cao khoảng 10.000 – 13.000 mét, và khí thải nóng từ động cơ ngưng tụ trong điều kiện lý tưởng. Những vệt khói trắng này có thể tồn tại hàng giờ và biến thành mây ti nhân tạo, giữ nhiệt và làm Trái Đất ấm lên.

Một trong những bước tiến đáng chú ý đến từ Google với việc tích hợp tính năng phân loại rủi ro vệt khí thải vào ứng dụng Google Flights. Công cụ này giúp hành khách đưa ra quyết định sáng suốt khi đặt vé bằng cách cung cấp thông tin về lượng khí thải CO₂ và mức độ rủi ro vệt khí thải của từng chuyến bay. Dựa trên Mô hình Tác động Du lịch (Travel Impact Model API), hành khách có thể chọn chuyến bay ‘xanh’ phù hợp với ý thức bảo vệ môi trường. Mô hình này được giám sát bởi một ủy ban cố vấn độc lập gồm các chuyên gia hàng đầu thế giới về hàng không và phát triển bền vững.

Trước đó, Google đã giới thiệu Travel Impact Model vào năm 2021 nhưng sau đó tạm gỡ bỏ thông tin về vệt khí thải do thiếu độ chính xác dữ liệu cụ thể cho từng chuyến bay. Tuy nhiên, sau hai năm nghiên cứu và thử nghiệm, đội ngũ phát triển đã nâng cấp mô hình. Họ sử dụng hệ thống tính toán ‘Contrail Energy Forcing’ để phân tích khả năng giữ nhiệt của vệt khí thải, từ đó mang lại thông tin chính xác hơn cho người dùng.

Các hãng hàng không cũng đang chủ động trong việc cắt giảm vệt khí thải thông qua việc tối ưu hóa đường bay. Dự án Contrails là một ví dụ điển hình, với sự hợp tác giữa American Airlines và Google, giúp cắt giảm khoảng 54% lượng vệt khí thải trên một số tuyến bay. Ngoài ra, GE Aerospace đã hợp tác với NASA Langley Research Center để xây dựng bản đồ 3 chiều chi tiết về cách thức hình thành và biến mất của vệt khí thải. Những nỗ lực này không chỉ góp phần giảm thiểu tác động môi trường mà còn hướng tới tương lai của ngành hàng không.

Ngành hàng không hiện chịu trách nhiệm khoảng 50% khí thải ra môi trường của toàn ngành du lịch. Sự kết hợp mạnh mẽ giữa công nghệ tiên tiến và trí tuệ nhân tạo hứa hẹn mang lại một tương lai bay ‘sạch’ hơn. Việc áp dụng các công nghệ mới và mô hình dự đoán sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động môi trường của ngành hàng không.

Các nhà khoa học đang lên tiếng cảnh báo về một hệ quả không mong muốn từ việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu, cụ thể là việc có thể đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu, bất chấp những lợi ích đáng kể cho sức khỏe cộng đồng. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment chỉ ra rằng sự giảm thiểu ô nhiễm không khí tại khu vực Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm suy yếu “hiệu ứng làm mát” mà trước đây được tạo ra bởi các hạt bụi trong không khí.

Những hạt bụi này hoạt động như một loại “tấm chắn” tự nhiên, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và từ đó hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Sự hiện diện của chúng trong không khí góp phần làm giảm nhẹ tác động của sự nóng lên toàn cầu. Tuy nhiên, khi các quốc gia triển khai các biện pháp mạnh mẽ nhằm giảm thiểu khí thải như SO₂, một phần quan trọng của ô nhiễm không khí, “tấm chắn” tự nhiên này đã bắt đầu biến mất.

Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng việc cải thiện chất lượng không khí là một điều không thể tranh cãi, đặc biệt khi xét đến lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Ô nhiễm không khí là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, gây ra hàng triệu ca tử vong sớm mỗi năm trên toàn thế giới. Giảm thiểu ô nhiễm không khí không chỉ giúp ngăn chặn những cái chết sớm mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người.

Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, đưa ra quan điểm rằng: “Chúng ta đã tháo bỏ ‘tấm rèm che nắng’, và bây giừ chúng ta phải đối mặt với ánh nắng mặt trời bằng cách giảm thiểu các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.” Ông và các đồng nghiệp của mình đề xuất một số giải pháp để đối phó với thách thức này, bao gồm việc trồng cây để hấp thụ CO₂, thu giữ carbon, và quan trọng nhất là chuyển đổi từ năng lượng dựa trên nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng tái tạo.

Những giải pháp này, mặc dù có thể đòi hỏi thời gian và nỗ lực hơn để thực hiện, được coi là những bước đi cần thiết và đúng đắn. Quá trình chuyển đổi sang một nền kinh tế carbon thấp không chỉ giúp giảm thiểu tốc độ nóng lên toàn cầu mà còn tạo ra lợi ích kinh tế và xã hội lâu dài. Khi đánh giá về tốc độ và hiệu quả của các giải pháp, các nhà khoa học khẳng định rằng mỗi bước đi đều quan trọng và cần được sự ủng hộ của toàn xã hội.

Bài học quan trọng từ Đông Á cho thấy rằng chính sách môi trường và hành động chống biến đổi khí hậu cần phải đi đôi với nhau. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng và đồng bộ, từ việc tăng cường các biện pháp giảm ô nhiễm không khí, hạn chế khí thải nhà kính, cho đến nâng cao nhận thức và sự tham gia của cộng đồng. Cùng nhau, chúng ta có thể đối phó với thách thức kép của cải thiện chất lượng không khí và chống lại biến đổi khí hậu.