Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng recently nhấn mạnh rằng trong thời đại dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, dữ liệu là nền tảng quan trọng cho mọi quyết sách. Cục Thông tin, Thống kê cần phải chuyển mình mạnh mẽ để trở thành trung tâm dữ liệu chiến lược và phân tích chính sách, phục vụ hiệu quả cho công tác điều hành khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN,ĐMST&CĐS).

Tại buổi làm việc với Cục Thông tin, Thống kê vào ngày 23/7/2025, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ đạo Cục cần tổ chức lại dữ liệu theo hướng mở, hướng tới trở thành nền tảng chia sẻ thông tin quốc gia trong lĩnh vực KHCN,ĐMST&CĐS. Cục cần chuyển đổi từ thu thập thông tin đơn thuần, thống kê truyền thống sang phân tích dữ liệu chiến lược và thời gian thực về KHCN,ĐMST&CĐS.

Bộ trưởng yêu cầu Cục Thông tin, Thống kê xây dựng chiến lược cho đơn vị, nhất là cho giai đoạn từ nay đến 2028, với các trụ cột ưu tiên gồm: Dữ liệu lớn, công nghệ số, phân tích chiến lược và cung cấp thông tin phục vụ đa đối tượng. Cục cần tái tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, chuyên sâu, đủ năng lực trở thành một trung tâm phân tích và tư vấn chiến lược cấp quốc gia về KHCN,ĐMST&CĐS.

Cục Thông tin, Thống kê hiện đang phục vụ bạn đọc trên cả nước tiếp cận và khai thác nguồn tài liệu lớn nhất cả nước về KH&CN. Cục cũng cấp quyền truy cập và khai thác ScienceDirect và Scopus – hai nguồn dữ liệu khoa học hàng đầu thế giới – cho các đơn vị nghiên cứu và đào tạo.

Thứ trưởng Hoàng Minh cũng đưa ra năm yêu cầu lớn nhằm nâng cao hiệu quả công tác thống kê trong lĩnh vực KHCN,ĐMST&CĐS. Thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu xây dựng một hệ thống dữ liệu nền tảng, thống nhất, có khả năng phục vụ công tác điều hành vĩ mô, đánh giá đúng tiềm lực thực chất của ngành.

Cục Thông tin, Thống kê cần đẩy mạnh việc cấp giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN, cấp mã số ISSN, và biên soạn, xuất bản ấn phẩm thông tin KH&CN. Cục cũng cần tăng cường phối hợp với các tổ chức quốc tế để đưa dữ liệu Việt Nam vào hệ thống thống kê toàn cầu.

Trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP30) diễn ra vào tháng 11 tại Belém, Brazil, các chuyên gia và lãnh đạo nước này đang kêu gọi đưa kinh tế tuần hoàn trở thành ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự. Kinh tế tuần hoàn được xem là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phục hồi các hệ sinh thái đang bị suy thoái nghiêm trọng.

Hiện nay, thế giới đang vận hành theo mô hình kinh tế tuyến tính, bao gồm các bước khai thác, sử dụng và vứt bỏ. Tuy nhiên, mô hình này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường. Theo báo cáo ‘Circularity Gap 2025’, chỉ có 6,9% vật liệu trong nền kinh tế toàn cầu được tái chế, giảm so với mức 9,1% vào năm 2015. Việc khai thác và chế biến nguyên liệu thô cũng chiếm tới 55% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu và là nguyên nhân chính gây ra mất đa dạng sinh học.

Kinh tế tuần hoàn đề xuất một cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào thiết kế thông minh, tận dụng công nghệ số và chuyển đổi từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ. Mục tiêu của mô hình này là giữ giá trị của tài nguyên trong nền kinh tế càng lâu càng tốt, giảm thiểu lãng phí và giảm áp lực lên môi trường. Để chuyển đổi hiệu quả, cần kết hợp giữa chính sách thông minh và hợp tác toàn cầu.

Tại Diễn đàn Kinh tế Tuần hoàn Thế giới gần đây ở São Paulo, các chuyên gia đã kêu gọi hành động khẩn cấp. Đại sứ Brazil và Chủ tịch COP30, ông Andre Correa do Lago, khẳng định kinh tế tuần hoàn là công cụ then chốt để chống biến đổi khí hậu nhanh nhất có thể. Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 27% quốc gia lồng ghép các hành động về kinh tế tuần hoàn vào kế hoạch đóng góp quốc gia của mình.

Brazil, với vai trò là quốc gia đăng cai COP30, có cơ hội để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Brazil đã có chiến lược kinh tế tuần hoàn quốc gia và cần tích hợp mạnh mẽ kế hoạch đó vào mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035. Để củng cố vai trò tiên phong, Brazil có thể học hỏi từ Phần Lan bằng cách bổ nhiệm một đại sứ chuyên trách về kinh tế tuần hoàn.

Tổ chức một ngày hội thảo chuyên đề và một bàn tròn cấp cao về kinh tế tuần hoàn tại COP30 sẽ giúp nâng cao tầm quan trọng của lĩnh vực này trên trường quốc tế. Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giải quyết vấn đề môi trường mà còn mở ra cơ hội để định hình lại vai trò của các nước đang phát triển như Brazil.

COP30 sẽ là cơ hội để Brazil và các quốc gia khác trên thế giới thảo luận về các giải pháp để chống biến đổi khí hậu và chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn. Với việc tập trung vào kinh tế tuần hoàn, Brazil có thể đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của hành tinh và đảm bảo một tương lai bền vững cho các thế hệ tương lai.