TP Hồ Chí Minh đã cơ bản hoàn thành quá trình sắp xếp đơn vị hành chính theo yêu cầu, đảm bảo tiến độ theo kế hoạch đề ra. Quá trình này đã được thành phố triển khai một cách toàn diện, với việc kiện toàn bộ máy, phân bổ và bố trí đội ngũ cán bộ, công chức về nhận nhiệm vụ tại các cơ quan, đơn vị. Đồng thời, thành phố cũng đã vận hành hoạt động của Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc thực hiện các thủ tục hành chính.

Trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính, thành phố đã rà soát và sắp xếp lại phù hợp với quy mô tổ chức của các đơn vị hành chính mới. Các lĩnh vực quản lý kinh tế, văn hóa – xã hội, đất đai, tài nguyên, môi trường, quốc phòng – an ninh cơ bản được duy trì ổn định, không có xáo trộn lớn. Công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính được triển khai kịp thời, đảm bảo quyền lợi của người dân và doanh nghiệp. Các phường, xã mới cũng tiếp tục triển khai kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội theo định hướng của địa phương cũ.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, một số địa phương vẫn gặp khó khăn khi áp dụng các quy định mới, đặc biệt là về đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã và cơ sở vật chất tại một số nơi. Để tháo gỡ những khó khăn này, TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị các Bộ, ngành sớm có văn bản hướng dẫn về xây dựng vị trí việc làm cho các cơ quan, đơn vị, UBND cấp xã sau khi sắp xếp theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Điều này sẽ giúp thành phố có cơ sở pháp lý để triển khai các hoạt động sắp xếp, kiện toàn bộ máy và tổ chức nhân sự một cách thống nhất và đồng bộ.

Trước mắt, thành phố sẽ tiếp tục tập trung vào việc ổn định và phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo đời sống của người dân và hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời, TP Hồ Chí Minh cũng sẽ tích cực phối hợp với các Bộ, ngành Trung ương để sớm có hướng dẫn cụ thể, nhằm giúp thành phố hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp một cách hiệu quả.

Bộ Nội vụ đã trình Chính phủ quy định về việc tiếp nhận người hoạt động không chuyên trách cấp xã và đội viên, thanh niên trí thức trẻ có hợp đồng phù hợp vào công chức cấp xã, cấp tỉnh. Tuy nhiên, việc tiếp nhận này phải tuân thủ các quy định của Luật Cán bộ, công chức, bao gồm việc căn cứ vào vị trí việc làm và chỉ tiếp nhận khi có biên chế.

Thông tin trên được đưa ra tại hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Bộ Nội vụ, tổ chức vào ngày 25/7. Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận về những khó khăn và vướng mắc trong quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Giám đốc Sở Nội vụ Thái Nguyên Nguyễn Quốc Hữu cho biết, khối lượng công việc của ngành Nội vụ trước và sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là rất lớn. Ông chia sẻ, có những ngày, 22h đêm mới nhận được văn bản chỉ đạo từ Trung ương, lập tức phải họp nhóm online triển khai, sáng hôm sau đã phải báo cáo lãnh đạo tỉnh.

Ông Hữu cũng phản ánh những khó khăn, đặc biệt trong xử lý văn thư, lưu trữ do khối lượng tài liệu lớn và trình độ cán bộ chưa đồng đều. Tài liệu đang chồng chất, nhiều nội dung phải xử lý thủ công.

Tương tự, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An Nguyễn Viết Hưng cũng cho biết, 6 tháng qua, địa phương đã triển khai xây dựng Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh theo kế hoạch, lộ trình đề ra.

Ông Hưng kiến nghị Chính phủ phân định rõ thẩm quyền trong thực hiện tuyển dụng, quản lý, sử dụng viên chức đơn vị sự nghiệp giáo dục tại cấp cơ sở để thuận lợi trong triển khai, thực hiện. Cùng với đó, sớm có văn bản thẩm định dự án hoàn thiện hiện đại hóa bản đồ đơn vị hành chính.

Vụ trưởng Vụ Công chức, viên chức Nguyễn Quang Dũng cho biết, nhiều địa phương như Đà Nẵng, Lâm Đồng hiện còn thiếu cán bộ có trình độ chuyên môn trong các lĩnh vực như kế toán, công nghệ thông tin, địa chính – xây dựng. Nguyên nhân do trước đây cán bộ cấp xã chủ yếu đảm nhiệm các công việc hành chính, ít được đào tạo bài bản.

Ông Dũng đề xuất các địa phương áp dụng một số giải pháp như luân chuyển cán bộ chuyên môn từ tỉnh, huyện về xã để hỗ trợ trực tiếp; tổ chức đánh giá thực trạng và xây dựng kế hoạch tập huấn. Đối với lĩnh vực chuyên sâu như công nghệ thông tin, có thể ký hợp đồng để đáp ứng kịp thời yêu cầu công việc.

Bộ Nội vụ cũng đang xây dựng quy định thay thế Nghị định 62 về vị trí việc làm, biên chế công chức, nhằm trao quyền chủ động hơn cho các địa phương trong sử dụng, quản lý công chức phù hợp với thực tiễn.

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại nhiều địa phương đang gặp phải khó khăn do đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã còn thiếu chuyên môn và kỹ năng. Để khắc phục tình trạng này, các địa phương đang chủ động đề xuất với Bộ Nội vụ để được hỗ trợ đào tạo cấp tốc đội ngũ cán bộ, công chức nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành mô hình chính quyền hai cấp hiệu quả.

Tại Nghệ An, Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Viết Hưng cho biết rằng nhiều cán bộ cấp xã hiện nay còn bỡ ngỡ, chưa quen với nhiệm vụ được giao. Sở đã thành lập 5 tổ công tác để hỗ trợ các xã, tuy nhiên vẫn cần sự hỗ trợ từ Bộ Nội vụ. Tương tự, tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Liễu, Phó giám đốc Sở Nội vụ, cho biết một số cán bộ thuộc cấp xã cũ gần như ‘trắng’ về chuyên môn vì yêu cầu công việc mới hiện nay rất khác. Sở Nội vụ Hà Nội kiến nghị Bộ sớm ban hành đề cương tập huấn về kỹ năng, tình huống và nghiệp vụ chuyên sâu.

Việc tổ chức lại bộ máy cũng kéo theo khối lượng công việc tăng mạnh. Giám đốc Sở Nội vụ Nghệ An nhận định chủ tịch UBND xã hiện nay phải kiêm nhiệm cả phần việc của chủ tịch huyện và xã trước đây, trong khi bộ máy giúp việc lại vừa thiếu người, vừa thiếu chuyên môn. Tại Lâm Đồng, lãnh đạo Sở Nội vụ nêu ra một trường hợp điển hình là một chuyên viên từng tinh thông chuyên môn tại cấp tỉnh, nhưng khi về xã – nơi được chuyển giao về hơn 1.000 thủ tục hành chính – cũng gặp nhiều khó khăn ban đầu.

Nhiều địa phương đã chủ động tìm giải pháp để hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã. Tại Đà Nẵng, lãnh đạo Sở Nội vụ cho biết đã phối hợp với VNPT, các trường đại học công nghệ thông tin và đội ngũ thanh niên tình nguyện để hỗ trợ vận hành hệ thống mới ở cấp xã. Lâm Đồng cũng thành lập các đoàn công tác từ cấp sở, ngành đến tận xã để hướng dẫn trực tiếp. Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương đều khẳng định đây chỉ là giải pháp tình thế, điều cần thiết hơn là Bộ Nội vụ sớm ban hành khung chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu mới.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định cần tăng cường tạm thời đội ngũ có chuyên môn sâu cho cấp xã. Bà nhấn mạnh cần đánh giá công khai, dân chủ, chính xác đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã để cơ cấu lại và nâng cao chất lượng. Bộ Nội vụ sẽ tham mưu để ban hành nghị định về áp dụng KPI đánh giá cán bộ, công chức. Đồng thời, cần quan tâm đầy đủ đến điều kiện sống, tư tưởng của cán bộ khi điều chuyển về trung tâm hành chính mới.