TP.HCM đã phát hiện 9 vụ sản xuất và buôn bán thuốc cũng như thực phẩm chức năng giả, với thủ đoạn ngày càng tinh vi và phức tạp. Trong một buổi làm việc với Ủy ban Văn hóa – Xã hội của Quốc hội vào ngày 22/7, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, đã cung cấp thông tin về tình trạng này.

Theo ông Nam, các sản phẩm giả này thường được quảng cáo là có thể điều trị các bệnh thường gặp như phong ngứa, xương khớp, trĩ, tiểu đường… Tang vật thu giữ trong các vụ việc này bao gồm hơn 1.100 thùng thuốc giả, gần 1.600 kg nguyên liệu không rõ nguồn gốc, hàng trăm kg bao bì, tem nhãn, cùng với dây chuyền máy móc hiện đại phục vụ sản xuất.

Đáng chú ý, các đối tượng sản xuất hàng giả đã sử dụng chiêu thức “trộn hàng thật với hàng giả” để tạo niềm tin ban đầu với người tiêu dùng và nhà thuốc, từ đó dễ dàng tiêu thụ hàng kém chất lượng. Các sản phẩm giả này được đưa ra thị trường chủ yếu thông qua các chành xe từ TP.HCM đi miền Tây Nam Bộ, hoặc bán online trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử.

Các cơ sở vi phạm thường hoạt động phân tán tại nhiều địa điểm nhỏ, không có biển hiệu, núp bóng công ty bình phong hoặc nhà ở không số. Từ đầu năm 2024 đến tháng 6/2025, Sở Y tế TP.HCM và các quận, huyện đã kiểm tra hơn 7.700 cơ sở kinh doanh dược phẩm, trong đó phát hiện 92 cơ sở vi phạm, bao gồm 36 trường hợp có dấu hiệu buôn bán hàng giả, gian lận thương mại.

Trong lĩnh vực thực phẩm, các lực lượng chức năng cũng đã phát hiện một số vụ sản xuất sữa giả nhãn hiệu nổi tiếng như Abbott, Ensure, Glucerna với tổng giá trị hàng hóa hơn 14 tỷ đồng.

Trước tình trạng hàng giả ngày càng gia tăng và biến tướng, TP.HCM kiến nghị Quốc hội sửa đổi Bộ luật Hình sự, tăng mức hình phạt đối với hành vi sản xuất, buôn bán thuốc, thực phẩm giả. Đồng thời, đề nghị Bộ Y tế đẩy mạnh số hóa quản lý, hoàn thiện hệ thống kiểm nghiệm, công bố công khai các cơ sở vi phạm và hỗ trợ công cụ tra cứu thông tin cho người dân.

Lãnh đạo các ngành chức năng cảnh báo việc sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng giả không chỉ không mang lại hiệu quả điều trị, mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt với người cao tuổi và bệnh nhân mạn tính. “Chúng tôi đang phối hợp liên ngành để siết quản lý từ khâu sản xuất đến phân phối, đồng thời mong muốn người dân khi mua sản phẩm nên kiểm tra nguồn gốc rõ ràng, tránh ham rẻ mà rước họa vào thân”, ông Nguyễn Hoài Nam nhấn mạnh.

Một đường dây buôn bán thuốc giả với quy mô lớn vừa bị phát hiện tại Lebanon, với giá trị ước tính lên đến hơn 30 triệu USD. Vụ việc này không chỉ gây ra lo ngại về sự an toàn của sức khỏe cộng đồng mà còn đặt ra một cảnh báo nghiêm trọng về hệ thống kiểm soát dược phẩm lỏng lẻo tại quốc gia này.

Theo kết quả điều tra ban đầu, các loại thuốc giả này được nhập lậu thông qua sân bay quốc tế Beirut, sau đó được phân phối đến các hiệu thuốc và cơ sở y tế như hàng chính ngạch. Nhóm đối tượng đứng sau đường dây này đã sử dụng bao bì giả mạo để biến thuốc kém chất lượng thành sản phẩm của những thương hiệu dược phẩm uy tín.

Các nguồn cung thuốc chủ yếu đến từ Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập và Anh. Sau khi vận chuyển vào Lebanon, các lô hàng được dán nhãn hiệu giả và đưa vào lưu thông rộng rãi, khiến không ít bệnh nhân và bác sĩ lầm tưởng là thuốc thật.

Ít nhất 5 đối tượng liên quan đến đường dây này đã được xác định, trong đó có Mohammed Khalil, anh trai của một cựu Bộ trưởng Tài chính, và Mary Fawza, chủ một hiệu thuốc lớn ở Beirut, bị tình nghi giữ vai trò điều phối. Đáng chú ý, một nhân viên an ninh tại sân bay cũng đã bị bắt giữ vì hành vi tiếp tay cho việc nhập khẩu bất hợp pháp.

Sự việc càng trở nên nghiêm trọng khi có những ca bệnh chịu hậu quả trực tiếp từ thuốc giả. Một trường hợp điển hình là nữ bệnh nhân 30 tuổi tên Fadia Makawi, đang điều trị ung thư vú, đã mua thuốc Imfinzi từ chợ đen với giá 900 USD/lọ, nhưng thuốc bị kết tủa ngay trước khi tiêm. Nhờ phát hiện kịp thời của bác sĩ, ca điều trị đã được dừng lại, tránh nguy cơ tử vong trong gang tấc.

Dưới sự chỉ đạo của Thẩm phán Dora al-Khazen, nhà chức trách Lebanon đã phát động chiến dịch kiểm tra khẩn cấp trên toàn quốc. Nhiều hiệu thuốc bị đình chỉ hoạt động, hàng nghìn hộp thuốc nghi ngờ là hàng giả bị thu giữ để phục vụ công tác điều tra.

Trước mức độ nghiêm trọng của vụ việc, Quốc hội Lebanon đã triệu tập một phiên họp khẩn cấp. Tại đây, một số nghị sĩ đưa ra cảnh báo rằng có thể “tới một phần ba số lượng thuốc đang lưu hành là giả”, một con số gây sốc đối với cả hệ thống y tế và người dân.

Kể từ năm 2019, Lebanon lâm vào khủng hoảng tài chính trầm trọng, khiến đồng nội tệ mất giá, dự trữ ngoại tệ cạn kiệt. Việc nhập khẩu thuốc chính hãng trở nên khó khăn, dẫn đến tình trạng khan hiếm trên diện rộng. Trong bối cảnh đó, nhiều người dân buộc phải tìm đến thị trường chợ đen – nơi thuốc giả dễ dàng trà trộn mà khó bị phát hiện.

Vụ bê bối lần này phơi bày rõ ràng những kẽ hở nghiêm trọng trong hệ thống quản lý dược phẩm tại Lebanon. Việc thuốc giả thâm nhập vào các cơ sở y tế cho thấy thiếu hụt cả ở khâu kiểm định, giám sát, minh bạch thông tin nguồn gốc sản phẩm.

Các chuyên gia kêu gọi chính phủ khẩn trương cải cách hệ thống dược, trong đó ưu tiên triển khai công nghệ truy xuất nguồn gốc, tăng cường năng lực thanh tra và xử lý hình sự các hành vi vi phạm nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.

Trong bối cảnh khủng hoảng y tế kéo dài, việc đảm bảo người dân được tiếp cận thuốc điều trị chất lượng, đúng giá và đúng nguồn gốc trở thành nhiệm vụ tối thượng của ngành y tế Lebanon.