Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng.

Có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng.

Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn. Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ. Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình.

Ngày gần đây, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp cùng Thư viện tỉnh Quảng Ninh tổ chức một buổi sinh hoạt chuyên đề hè dành cho thiếu nhi. Chủ đề của buổi sinh hoạt là ‘Trang bị kiến thức bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh trên không gian mạng’. Buổi tuyên truyền thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh thường xuyên lui tới Thư viện tỉnh.

Trong buổi tuyên truyền, các em thiếu nhi đã được giới thiệu về nhiều đầu sách chọn lọc liên quan đến cách sử dụng Internet một cách an toàn và hiệu quả. Đồng thời, các em cũng được theo dõi video tuyên truyền về các tình huống thực tế như bắt nạt qua mạng và giả mạo thông tin. Qua đó, giúp các em hiểu rõ hơn về những rủi ro tiềm ẩn khi tham gia môi trường mạng và cách xử lý phù hợp.

Bên cạnh đó, báo cáo viên từ Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Quảng Ninh đã chia sẻ những kiến thức cơ bản về cách nhận diện và phòng tránh rủi ro. Từ đó, giúp định hướng cho trẻ em cách tương tác an toàn, lành mạnh và có trách nhiệm trên không gian số.

Nội dung chính của buổi tuyên truyền tập trung vào các giải pháp hỗ trợ trẻ em sử dụng Internet một cách an toàn, lành mạnh và sáng tạo. Đồng thời, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phát hiện và ngăn ngừa các hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Tỉnh Quảng Ninh đã triển khai nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn cho trẻ em trên không gian mạng.

Các em nhỏ cũng có cơ hội tham gia vào phần giao lưu, hỏi đáp về các tình huống thực tế thường gặp khi sử dụng mạng Internet. Qua đó, các em nhận được những phần quà thú vị từ Ban Tổ chức.

Buổi tuyên truyền đã diễn ra trong không khí sôi nổi và hào hứng, mang lại nhiều kiến thức bổ ích cho các em nhỏ. Chương trình không chỉ giúp trẻ em chủ động bảo vệ bản thân trên môi trường mạng mà còn góp phần lan tỏa thông điệp xây dựng không gian mạng an toàn và lành mạnh trong cộng đồng. Công an tỉnh Quảng Ninh sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị để tổ chức nhiều buổi tuyên truyền tương tự.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’, lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã liên tục được ghi nhận, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Sự gia tăng của các vụ việc này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.

Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với cái mới, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm cho các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu. “Các em thiếu niên dễ bị ảnh hưởng bởi những thông tin sai lệch và cám dỗ trên mạng do thiếu kỹ năng nhận diện và đánh giá thông tin,” bà nhấn mạnh.

Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng. “Trẻ em và thanh thiếu niên cần được trang bị kỹ năng sống và kỹ năng sử dụng internet an toàn để tự bảo vệ mình,” ông nói.

Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn, ít trò chuyện hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu, kiên nhẫn lắng nghe là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.

Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến.

Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Bằng cách kết hợp các biện pháp phòng ngừa, giáo dục và hỗ trợ, chúng ta có thể giúp trẻ em và thanh thiếu niên an toàn hơn trong thế giới trực tuyến.

Để biết thêm thông tin về cách bảo vệ trẻ em trên mạng, bạn có thể truy cập vào các nguồn thông tin đáng tin cậy như SafeNet Việt Nam hoặc Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao để có được những thông tin và hỗ trợ cần thiết.

Ngày 25/7, tại Hà Nội, Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước. Dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc cứu sống người dân khỏi đuối nước, nhưng tỷ lệ tử vong do đuối nước vẫn chưa giảm như kỳ vọng.

Đuối nước vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em tại Việt Nam, đặc biệt trong độ tuổi từ 5 đến 14. Mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong công tác phòng, chống đuối nước, song tỷ lệ tử vong do đuối nước vẫn chưa giảm nhanh như mong đợi. Theo WHO, thống kê năm 2021 cho thấy trên toàn cầu có khoảng 300.000 trường hợp tử vong do đuối nước, 57% là trẻ em và thanh thiếu niên, và 92% số ca xảy ra tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

Tại Việt Nam, trong cùng năm, ghi nhận 4.019 ca tử vong do đuối nước, trong đó 40% là trẻ em dưới 14 tuổi, khiến đuối nước trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nhóm tuổi này. Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng, chống Đuối nước năm nay tại Việt Nam là: ‘Cùng hành động để không còn trẻ em bị đuối nước’ – nhấn mạnh vai trò phối hợp liên ngành và hành động của toàn xã hội để giảm thiểu nguy cơ tử vong do đuối nước ở trẻ em.

Tiến sĩ Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em – Bộ Y tế, cho biết: ‘Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong phòng, chống đuối nước trẻ em, song vẫn còn nhiều thách thức. Bộ Y tế đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị ưu tiên nguồn lực, thực hiện các giải pháp hữu hiệu, tăng cường truyền thông, thúc đẩy hợp tác đa ngành và mở rộng các mô hình hiệu quả phòng, chống đuối nước cho trẻ em.’

Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, chia sẻ: ‘Mỗi ca tử vong do đuối nước là một mất mát không thể chấp nhận. Bất kỳ ai cũng có thể bị đuối nước – nhưng không nên để ai phải thiệt mạng vì một nguyên nhân có thể ngăn chặn.’

Bà Đoàn Thu Huyền, Đại diện tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em Không thuốc lá tại Việt Nam, phát biểu: ‘Đuối nước có thể xảy ra chỉ trong khoảnh khắc, nhưng với nhận thức đúng và hành động kịp thời, chúng ta có thể thay đổi kết cục.’ Để phòng, chống đuối nước, các cấp chính quyền và toàn xã hội cần tăng cường hành động nhằm bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ tử vong do đuối nước.

Một số giải pháp hiệu quả được khuyến nghị bao gồm lắp đặt rào chắn tại các khu vực có nguy cơ đuối nước, bố trí nhân viên cứu hộ tại bể bơi, bãi biển công cộng, tổ chức tập huấn kỹ năng cứu hộ và sơ cứu cho cộng đồng. Qua đó, chúng ta có thể cùng nhau hành động để không còn trẻ em bị đuối nước, giữ gìn sự an toàn và sức khỏe cho trẻ em, vì tương lai của đất nước.

Tối thứ Tư tại khách sạn L’Auberge Casino & Hotel, sự kiện gây quỹ Celebrity Waiter thường niên lần thứ 19 đã chính thức khai mạc. Đây là sự kiện gây quỹ chính cho Trung tâm Bảo vệ Trẻ em Baton Rouge, tổ chức từ năm 2006. Sự kiện này không chỉ góp phần cung cấp các dịch vụ cần thiết cho nạn nhân lạm dụng trẻ em và gia đình của họ mà còn tạo ra một không gian giao lưu,娱乐 thú vị cho khách tham dự.

Điểm nhấn của sự kiện bao gồm cuộc thi tiền boa, đấu giá im lặng và đấu giá trực tiếp – những hoạt động thú vị và hấp dẫn, hứa hẹn mang lại nhiều bất ngờ cho người tham gia. Cánh cửa sẽ mở lúc 6:30 tối và sự kiện bắt đầu lúc 7 tối. Khách tham dự được khuyến khích ‘แต่ง theo phong cách groovy, baby!’ và trang phục hóa trang được khuyến khích, tạo nên một không khí lễ hội sôi động và màu sắc.

Một số thành viên của đội WAFB sẽ tham gia làm ‘Người phục vụ nổi tiếng’, bao gồm Dr. Steve Caparotta, Sydney Goldberg, Matt Venezia, Jacques Doucet, Liz Koh và Chris Nakamoto. Họ sẽ cùng với một nhóm các ‘người nổi tiếng’ từ khu vực thủ đô gây quỹ cho Trung tâm Bảo vệ Trẻ em, thể hiện tinh thần đoàn kết và hỗ trợ cộng đồng.

Đừng bỏ lỡ cơ hội khiêu vũ và giao lưu với các ‘ngôi sao’, cũng như ủng hộ một hoạt động có ý nghĩa. Sự kiện này giúp gây quỹ để hỗ trợ những người cần giúp đỡ trong khu vực các quận East Baton Rouge, West Baton Rouge, Iberville và Pointe Coupee. Mọi hỗ trợ và tham gia sẽ góp phần mang lại môi trường an toàn và tích cực cho trẻ em và gia đình họ.