Bộ Y tế đang tiến hành dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với mục tiêu giải quyết các hạn chế và vướng mắc phát sinh trong quá trình thi hành Luật An toàn thực phẩm hiện hành. Sau hơn 15 năm thực thi, Luật An toàn thực phẩm đã đạt được một số kết quả tích cực, tuy nhiên cũng đã phát sinh nhiều tồn tại, vướng mắc và bất cập.

Một trong những vấn đề bất cập nổi bật là một số quy định chưa đảm bảo sự đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật, không còn đảm bảo tính khả thi trên thực tiễn. Hệ thống quản lý hiện tại chưa kiểm soát hiệu quả chất lượng của sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm chức năng trong quá trình sản xuất và lưu thông trên thị trường.

Bên cạnh đó, hệ thống quản lý và mô hình tổ chức bộ máy quản lý về an toàn thực phẩm trên toàn quốc chưa tinh gọn, thống nhất và chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao. Công tác hậu kiểm, kiểm tra và giám sát sau khi thực phẩm tự công bố và đăng ký bản công bố còn chưa thường xuyên. Tình trạng thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng diễn ra phổ biến, gây bức xúc dư luận.

Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) đề xuất bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo và kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Cụ thể, quảng cáo thực phẩm sai sự thật, gây nhầm lẫn đối với người tiêu dùng; sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, danh nghĩa của các đơn vị, cơ sở y tế, nhân viên y tế, ý kiến của người bệnh, lời nói, bài viết của nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm.

Dự thảo cũng đề xuất sửa đổi và bổ sung mức tiền phạt cụ thể đối với hành vi vi phạm hành chính. Tổ chức và cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm sẽ tùy theo tính chất và mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu gây thiệt hại, phải bồi thường và khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật.

Mức phạt tiền đối với vi phạm hành chính sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Mức phạt tiền tối đa là 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức. Tuy nhiên, trong trường hợp áp dụng mức phạt cao nhất theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính mà vẫn còn thấp hơn 7 lần giá trị thực phẩm vi phạm, thì mức phạt được áp dụng không quá 7 lần giá trị thực phẩm vi phạm.

Việc xây dựng Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) là rất cần thiết nhằm giải quyết kịp thời các hạn chế, vướng mắc và bất cập trong các quy định của Luật. Đồng thời, xác định và đề cao trách nhiệm của cơ quan quản lý và doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thực phẩm, nâng cao hiệu quả bảo đảm an toàn và chất lượng sản phẩm thực phẩm.

Hàn the, còn được biết đến với tên gọi borax, là một chất hóa học được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm cả lĩnh vực thực phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng hàn the trong thực phẩm có thể dẫn đến những tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Các triệu chứng ngộ độc cấp tính có thể xuất hiện như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, vật vã, cơn động kinh, hôn mê, và suy thận. Đặc biệt, với liều lượng 15-30g, nạn nhân có thể tử vong sau 36 giờ.

Hàn the được xếp vào nhóm độc trung bình, có tính tích lũy từ từ, lâu dài trong cơ thể, đặc biệt là trong mô mỡ và mô thần kinh. Việc tiếp xúc với hàn the có thể gây ảnh hưởng độc tới tiêu hóa, hấp thu, các quá trình chuyển hóa và chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Theo bác sĩ Nguyễn Thành Úc, các tác hại khi tiêu thụ thực phẩm chứa hàn the bao gồm gây hại đường tiêu hóa, gây hại cho hệ thần kinh, gây tổn thương gan và thận, và ảnh hưởng khả năng sinh sản.

Hàn the có thể gây viêm loét dạ dày, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, và thậm chí dẫn đến mất nước nặng. Ngoài ra, hàn the cũng có thể gây ra các rối loạn hành vi ở trẻ em. Việc sử dụng hàn the trong thực phẩm cũng có thể gây tổn thương gan và thận. Gan phải làm việc quá tải để chuyển hóa và đào thải chất độc này, lâu ngày gan bị suy, gây triệu chứng vàng da vàng mắt, thậm chí xơ gan. Thận cũng phải làm việc quá sức để lọc và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể, gây áp lực lên thận và dẫn đến suy thận.

Đặc biệt, hàn the cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Hàn the làm giảm số lượng tinh trùng và ham muốn tình dục ở nam. Theo nghiên cứu, chuột được cho ăn hàn the một thời gian sẽ bị teo tinh hoàn ở chuột đực và teo cơ quan sinh sản ở chuột cái.

Do đó, người tiêu dùng cần chú ý khi mua thực phẩm để bảo đảm dinh dưỡng và tránh những ngộ độc tích lũy có thể xảy ra khi ăn thường xuyên một loại thực phẩm nào đó. Điều quan trọng là phải kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc và thành phần của thực phẩm trước khi mua và tiêu thụ. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát và xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng hàn the trong thực phẩm để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.

Để biết thêm thông tin về các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm và sức khỏe, vui lòng truy cập Bộ Y tế Việt Nam hoặc FoodAlive .

Sở An toàn thực phẩm TPHCM đang vào cuộc điều tra và xác minh thông tin liên quan đến loại sữa chưa rõ nguồn gốc được sử dụng tại một trường mầm non ở quận Bình Thạnh cũ, thành phố Hồ Chí Minh. Thông tin này đã gây ra sự quan tâm và lo lắng trong cộng đồng về vấn đề an toàn thực phẩm, đặc biệt là trong môi trường giáo dục.

Trước đó, người dân đã phản ánh về loại sữa mang nhãn hiệu N. được sử dụng cho các học sinh tại trường. Tuy nhiên, khi tiến hành kiểm tra địa chỉ công ty sản xuất in trên bao bì và website, người dân không thể tìm thấy nhà máy sản xuất hay công ty nào tại địa chỉ đó. Điều này đã làm dấy lên mối quan ngại về nguồn gốc xuất xứ, thành phần dinh dưỡng và tính an toàn của sản phẩm sữa mà các học sinh đang sử dụng.

Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM, bà Phạm Khánh Phong Lan, đã lên tiếng về vấn đề này. Bà cho biết đã yêu cầu cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra nhãn sữa N. và công ty sản xuất sản phẩm này. “Chúng tôi đã yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc để xác minh và làm rõ thông tin về loại sữa này. Việc xử lý vụ việc đang được tiến hành”, bà Phong Lan khẳng định.

Trước đó, Sở An toàn thực phẩm đã có các đợt cao điểm xử lý thuốc giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả tại TPHCM. Trong các đợt kiểm tra này, nhiều cơ sở vi phạm đã bị phát hiện và xử phạt. Điều này cho thấy sự quyết tâm của các cơ quan chức năng trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em.

Theo bà Phong Lan, việc đảm bảo an toàn thực phẩm là trách nhiệm của các cơ quan chức năng và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị. Sở An toàn thực phẩm sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng và sự an toàn của thực phẩm.

Hiện tại, vụ việc liên quan đến loại sữa chưa rõ nguồn gốc vẫn đang được cơ quan chức năng tích cực điều tra và xử lý. Kết quả kiểm tra và xử lý sẽ được thông báo đến công chúng trong thời gian sớm nhất.

Sở An toàn thực phẩm đang phối hợp với các cơ quan chức năng của TPHCM để tiến hành điều tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm an toàn thực phẩm.

Desde ngày 1/7, các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam đã tăng cường kiểm soát tính pháp lý của hàng hóa, đồng thời loại bỏ các mặt hàng không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến việc các sản phẩm trôi nổi trở lại các nền tảng mạng xã hội như Zalo và Facebook. Nhiều người bán thực phẩm trực tuyến đã chuyển sang các nền tảng này để tránh các quy định kiểm soát chặt chẽ của các sàn thương mại điện tử.

Chị Mai Như, một người bán bánh bao và bánh gạo lứt trực tuyến tại tỉnh Đồng Nai, cho biết đã chuyển sang bán hàng trên mạng xã hội Zalo và Facebook sau khi các sàn thương mại điện tử áp dụng các quy định nghiêm ngặt. Chị không đăng ký kinh doanh và tự sản xuất bánh tại nhà, sau đó rao bán trên mạng xã hội.

Đại diện sàn thương mại điện tử Lazada Việt Nam cho biết, sàn này đã tham gia chương trình ‘Tick xanh trách nhiệm’ do Sở Công Thương TPHCM triển khai, nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng hàng hóa lưu thông trên nền tảng số. Lazada đã áp dụng công nghệ AI để sàng lọc sản phẩm vi phạm và triển khai chính sách đồng kiểm, hoàn trả minh bạch để bảo vệ quyền lợi người mua.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc marketing Công ty cổ phần Công nghệ Haravan, cho biết khoảng 10% gian hàng đã rút khỏi các sàn thương mại điện tử, chủ yếu là các shop kinh doanh thực phẩm. Điều này đã dẫn đến việc một lượng lớn hàng ‘nhà làm’ chuyển sang mạng xã hội, nơi không kiểm duyệt gắt gao tính pháp lý của hàng hóa.

Nhiều nhóm trên Facebook, như ‘Chợ dân cư Thanh Đa, phường Bình Quới, TPHCM’, có hàng chục nghìn thành viên và mỗi ngày có hàng chục bài rao bán thực phẩm ‘nhà làm’ mà không có nhãn mác ghi hạn sử dụng hay thông tin kiểm định.

Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, cho biết thực phẩm ‘nhà làm’ có ưu điểm là tươi, ít sử dụng chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi nhưng không hẳn an toàn cho sức khỏe người dùng. Bà dẫn chứng nhiều trường hợp người tiêu dùng bị ngộ độc vì ăn bánh mì từ các bếp nhà và nhấn mạnh rằng thực phẩm ‘nhà làm’ cần được sản xuất trong điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.

Vietnamnet đã đưa tin về việc các sàn thương mại điện tử tăng cường kiểm soát tính pháp lý của hàng hóa và việc các sản phẩm trôi nổi trở lại các nền tảng mạng xã hội. Điều này cho thấy nhu cầu về thực phẩm an toàn và việc kiểm soát chất lượng hàng hóa trên các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội đang trở thành vấn đề cấp thiết.

Các chuyên gia và cơ quan chức năng đang tìm cách kiểm soát và đảm bảo chất lượng hàng hóa trên các nền tảng trực tuyến. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng cần có kiến thức và kỹ năng để phân biệt và lựa chọn thực phẩm an toàn, đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Trò chơi “xé túi mù” thực phẩm đang trở thành một xu hướng trong giới trẻ, nhưng ẩn sâu bên trong là những nguy cơ về an toàn thực phẩm. Hình thức mua hàng này khác với mua hàng thông thường, ở chỗ người mua sẽ không biết sản phẩm bên trong túi cho đến khi người bán “xé” túi. Điều này vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm, khiến người tiêu dùng không có thông tin về thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản và cơ sở sản xuất.

Theo các chuyên gia, trò chơi này đang khai thác rất tốt yếu tố tâm lý, hành vi của người trẻ, tạo cảm giác hồi hộp, kích thích thần kinh khi chờ đợi những điều bất ngờ. Tuy nhiên, đây cũng là cách để người bán hàng tận dụng livestream để tạo hiệu ứng đám đông, kết hợp kỹ thuật thao túng tâm lý để khiến người xem dễ mất khả năng cân nhắc lý trí, dẫn tới mua hàng trong trạng thái hưng phấn nhất thời.

Về góc độ an toàn thực phẩm, bán thực phẩm qua trò chơi “xé túi mù” đã và đang vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm. Người tiêu dùng không được cung cấp thông tin tối thiểu về sản phẩm như thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, đơn vị sản xuất – những yếu tố bắt buộc để đánh giá mức độ an toàn. Những mặt hàng này có thể là hàng lậu, hàng xách tay trôi nổi không được phép lưu hành hợp pháp, tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khỏe.

Tổ chức Y tế và các chuyên gia cảnh báo, việc tiêu dùng những sản phẩm ngẫu nhiên không được phép như vậy là nguy hiểm với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là với trẻ em và những người có hệ tiêu hóa yếu. Người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính do vi khuẩn, nấm mốc hay độc tố sinh học từ thực phẩm đã biến chất. Về dài hạn, có thể tích lũy độc tố như kim loại nặng, những phụ gia không kiểm soát, gây tổn thương lên gan, thận và hệ miễn dịch của chúng ta, ảnh hưởng đến sinh sản hoặc tăng nguy cơ ung thư nếu sử dụng thường xuyên những sản phẩm có chứa chất cấm.

Như vậy, trò chơi “xé túi mù” thực phẩm không chỉ là một hình thức mua hàng mới lạ, mà còn ẩn chứa nhiều rủi ro về an toàn thực phẩm. Người tiêu dùng cần phải tỉnh táo và cẩn thận khi tham gia vào hình thức mua hàng này, đồng thời yêu cầu người bán hàng phải cung cấp thông tin đầy đủ về sản phẩm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Luật An toàn thực phẩm hiện hành đã được triển khai hơn 12 năm, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng đa dạng và phức tạp. Bộ Y tế đã chỉ ra rằng một số quy định trong luật hiện hành còn thiếu tính đồng bộ, nhiều nội dung không còn phù hợp với thực tiễn và chưa theo kịp sự phát triển của ngành thực phẩm cũng như xu hướng hội nhập quốc tế.

Một trong những vấn đề nổi bật là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm vẫn còn sự chồng chéo và chưa thống nhất, dẫn đến việc giám sát và kiểm tra chất lượng thực phẩm còn nhiều lỗ hổng. Công tác hậu kiểm sau khi cơ sở tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm chưa thực sự hiệu quả, trong khi tình trạng thực phẩm kém chất lượng, hàng giả và hàng nhái vẫn diễn biến phức tạp. Điều này gây bức xúc trong xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Hiện tại, vẫn còn thiếu cơ chế thu hồi giấy chứng nhận hoặc tạm dừng cung cấp dịch vụ công đối với các cơ sở vi phạm. Việc phân định trách nhiệm giữa cơ sở sản xuất và đơn vị đứng tên công bố sản phẩm chưa rõ ràng, gây khó khăn trong xử lý vi phạm.

Trước những yêu cầu cấp thiết, Bộ Y tế đã tổng kết toàn diện việc thực hiện Luật An toàn thực phẩm và xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi. Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) gồm 11 chương và 51 điều, đề cập đầy đủ các nội dung như quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong bảo đảm an toàn thực phẩm; điều kiện sản xuất, kinh doanh; hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu; quảng cáo, ghi nhãn; kiểm nghiệm, đánh giá nguy cơ và quản lý rủi ro; thông tin truyền thông và vai trò quản lý nhà nước.

Để hoàn thiện dự thảo luật, Bộ Y tế đã yêu cầu các bộ, ngành trung ương tiếp tục đóng góp ý kiến và chỉ đạo sở y tế các tỉnh, thành phố nhanh chóng tham mưu cho UBND cấp tỉnh có văn bản góp ý gửi về Bộ Y tế. Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 10/2025.

Trong quá trình hoàn thiện, một trong những nội dung trọng tâm được chú ý là làm rõ đầu mối quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền rõ ràng, tăng cường hậu kiểm, kiểm soát chất lượng lưu thông và áp dụng công nghệ thông tin trong truy xuất nguồn gốc, quản lý dữ liệu, đánh giá nguy cơ và cảnh báo rủi ro.

Dự thảo cũng đề xuất tăng cường mức xử phạt hành chính, quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh thực phẩm qua mạng, xác định rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành trong quá trình tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, nhiều ý kiến cho rằng cần có hướng dẫn chi tiết và phân loại rõ ràng các hành vi vi phạm để áp dụng mức phạt phù hợp. Những hành vi ít nghiêm trọng không nên bị xử phạt ở mức quá cao nhằm tránh gây áp lực không cần thiết cho các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ và hàng quán vỉa hè.

Cùng với đó, việc huy động cộng đồng tham gia giám sát an toàn thực phẩm cũng được xem là giải pháp quan trọng. Các cơ chế như đường dây nóng, tiếp nhận phản ánh từ người dân, khen thưởng người tố giác vi phạm sẽ giúp nâng cao hiệu quả giám sát xã hội và thúc đẩy tính minh bạch trong quản lý thực phẩm.

Sau 15 năm triển khai, Luật An toàn thực phẩm (ATTP) đã đáp ứng được yêu cầu của công tác quản lý nhà nước về thực phẩm. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy một số quy định của Luật ATTP đã không còn phù hợp với yêu cầu quản lý, gây ra nhiều vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm và ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng. Vì vậy, việc sửa đổi Luật ATTP để phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn là rất cần thiết.

Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã nhấn mạnh nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, quy định về kiểm soát ATTP dựa trên đánh giá nguy cơ, quản lý rủi ro, sản xuất kinh doanh theo chuỗi, truy xuất nguồn gốc. Điều này đòi hỏi phải có sự điều chỉnh, bổ sung các quy định pháp luật để phù hợp với thực tiễn và đáp ứng yêu cầu quản lý.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung chính bao gồm sửa đổi, bổ sung một số thuật ngữ như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung, thực phẩm tăng cường vi chất dinh dưỡng. Ngoài ra, dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung một số chính sách phù hợp với thực tiễn, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thực phẩm liên thông với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành.

Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là việc bổ sung giao Chính phủ quy định chi tiết các chính sách này để đảm bảo tính khả thi trong quá trình triển khai trực tiếp. Dự thảo cũng đề xuất bổ sung một số hành vi nghiêm cấm khi thực hiện quảng cáo, kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Điều này nhằm tăng cường quản lý và kiểm soát các hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên môi trường internet.

Ở địa phương, việc triển khai truy xuất nguồn gốc thực phẩm đã được thực hiện rộng rãi. Tại Đà Nẵng, bà Ngô Thị Kim Thương, Giám đốc Trung tâm Kiểm nghiệm thực phẩm chuyên sâu, Tổ phó tổ Quản lý vận hành truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho biết, đơn vị đã triển khai nhiều hoạt động quan trọng trong năm 2025, như tập huấn, hướng dẫn đảm bảo ATTP, triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm cho căn tin các trường ĐH, CĐ, bệnh viện.

Thành phố Đà Nẵng cũng tổ chức gian hàng truyền thông ATTP và truy xuất nguồn gốc tại các khu vực du lịch, hội chợ, triển lãm. Hơn nữa, đội ngũ cán bộ quản lý, hộ kinh doanh thịt, trứng tại các chợ được công nhận đủ điều kiện ATTP cũng được hướng dẫn vận hành hệ thống truy xuất nguồn gốc thực phẩm. Điều này cho thấy sự nỗ lực của địa phương trong việc đảm bảo ATTP và triển khai truy xuất nguồn gốc thực phẩm.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật ATTP được kỳ vọng sẽ tạo ra một khung pháp lý phù hợp hơn với thực tiễn, giúp tăng cường quản lý và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Đồng thời, việc sửa đổi luật cũng sẽ giúp giải quyết những vướng mắc, bất cập trong quá trình sản xuất, kinh doanh thực phẩm, góp phần đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.

…