Chính phủ Hoa Kỳ vừa thông báo sẽ rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026, với lý do tổ chức này theo đuổi các mục tiêu văn hóa và xã hội gây chia rẽ, cùng với việc tập trung quá mức vào các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc.
Quyết định này được Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, giải thích là xuất phát từ việc UNESCO không phù hợp với chính sách đối ngoại ‘Nước Mỹ trên hết’ của Washington. Trước đó, Phó phát ngôn viên Nhà Trắng, Anna Kelly, cũng nhấn mạnh rằng UNESCO đã ủng hộ các mục tiêu văn hóa và xã hội quá cấp tiến, gây chia rẽ và đi ngược lại với chính sách mà người Mỹ đã bỏ phiếu.
Việc rút khỏi UNESCO dự kiến sẽ gây ảnh hưởng lớn đến tổ chức này, một cơ quan có trụ sở tại Paris, được thành lập sau Thế chiến II để thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác quốc tế trong giáo dục, khoa học và văn hóa. Tổng giám đốc UNESCO, Audrey Azoulay, bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định của chính phủ Mỹ, nhưng cũng cho biết rằng quyết định này không có gì đáng ngạc nhiên và UNESCO đã chuẩn bị cho điều đó.
Tổng thống Donald Trump trước đây đã rút Mỹ khỏi nhiều tổ chức quốc tế, bao gồm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, thỏa thuận khí hậu toàn cầu và thỏa thuận hạt nhân Iran. Tuy nhiên, Tổng thống Joe Biden sau đó đã đảo ngược các quyết định này và đưa Mỹ trở lại UNESCO, WHO và thỏa thuận khí hậu.
UNESCO nổi tiếng với việc công nhận các Di sản Thế giới. Mỹ đã từng gia nhập UNESCO vào năm 1945, nhưng rút lui vào năm 1984 do cáo buộc về quản lý tài chính yếu kém và tư tưởng thiên vị chống Mỹ. Mỹ quay trở lại UNESCO vào năm 2003 dưới thời Tổng thống George W. Bush, sau khi tổ chức thực hiện các cải cách cần thiết.
Hiện tại, Washington đóng góp khoảng 8% tổng ngân sách của UNESCO, giảm từ mức khoảng 20% vào thời điểm ông Trump lần đầu tiên rút Mỹ khỏi cơ quan này. Việc rút khỏi UNESCO của chính phủ Mỹ một lần nữa đặt ra câu hỏi về tương lai của tổ chức này và vai trò của Mỹ trong các tổ chức quốc tế.
UNESCO là một tổ chức chuyên ngành của Liên Hợp Quốc, được thành lập với mục đích thúc đẩy hòa bình và an ninh thông qua hợp tác quốc tế trong giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông.