Khi nhắc đến quá khứ của Sài Gòn, không ít người nhớ đến hình ảnh ăng ten tivi trên nóc nhà, biểu tượng của sự khá giả trong thời kỳ đó. Khoảng năm 1966, ăng ten tivi bằng sắt dài với một vài chấu chỉa lên trời như cây xương rồng khô bắt đầu xuất hiện trên nhiều ngôi nhà. Đây không chỉ là một thiết bị giải trí đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự giàu có. Một chiếc máy truyền hình Denon với màn hình 19 inches có giá gần 30.000 đồng, một con số không nhỏ so với thu nhập thời đó.
Để so sánh, một chiếc xe Honda SS đời 1966 có giá 36.500 đồng, tương đương với hai lượng vàng. Những chiếc tivi này không chỉ đắt đỏ mà còn đòi hỏi người dùng phải sắm thêm máy tăng áp do điện áp trong nước thường không ổn định. Và để có thể tận hưởng việc xem tivi, người dân cần phải trang bị thêm một chiếc ăng ten chọc trời. Phải có đủ những trang thiết bị này thì mới có thể tận hưởng việc xem tivi.
Giá cả của các mặt hàng đã thay đổi đáng kể sau này. Ví dụ, 36.500 đồng có thể mua một chiếc xe Honda trong thời VNCH thì tới thời kỳ ‘cách mạng’, số tiền đó chỉ đủ để mua một tô phở Bắc. Những thay đổi về giá trị đã cho thấy sự biến động lớn của kinh tế và xã hội qua các thời kỳ.
Trong giai đoạn sau, khi vượt biên, người ta gọi một lượng vàng là ‘một cây.’ Dù có nghe nói như vậy nhưng thời điểm đó không dễ dàng để có thể sở hữu vàng. Các hoạt động buôn bán lớn nhỏ phần nhiều nằm trong tay người Hoa, với các bảng hiệu tiệm thường có đuôi chữ ‘Ký’ là biết ngay chủ tiệm là người Hoa.
Về nghệ sĩ, có một điều đặc biệt mà chúng ta muốn nhắc tới. Đó là bài học tình trường từ cái tên Kim, nhất là khi có thêm chữ ‘Cương’. Nghệ sĩ Kim Cương, một trong những cái tên nổi tiếng và cũng là tên của một tác phẩm văn học.
Một vài yếu tố lịch sử đã minh chứng cho sự thay đổi của đất nước. Tác giả nhắc lại việc thành lập Nha Vô Tuyến Truyền Hình VN vào năm 1966 tại Trung tâm điện ảnh số 15 đường Thi Sách. Hồi đó, chưa có đài phát sóng mặt đất như bây giờ nên phải dùng ‘Flying Station’ – tức là dùng máy bay bay vòng vòng trên trời phát sóng xuống mặt đất.
Những buổi chiều đi coi truyền hình công cộng ở hẻm đường Phan Thanh Giản, đối diện đất Thánh Tây (nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi), là một kỷ niệm khó quên. Dù chỉ coi ké nhưng không khí rất vui và hồi hộp. Lần đầu tiên được tiếp cận với công nghệ truyền hình và ngắm nhìn những hình ảnh trên màn hình.
Thời gian đầu, chương trình rất nghèo nàn nhưng cũng đủ để làm vui. Từ ca nhạc thiếu nhi Tuổi Xanh của cô Kiều Hạnh, nhạc kịch Hoàng Thi Thơ cho tới các chương trình văn hóa văn nghệ. Những bộ phim ảnh hưởng, nhất là ‘Combat’ do đài ABC của Mỹ chiếu, gồm 152 tập, đã để lại nhiều kỷ niệm đáng nhớ.
Cuối cùng, những lời nhắc nhở về người thân đã khuất cùng với cảm giác hoài niệm không thể nào quên. Gắn liền với dòng đời và tất cả những xúc cảm người viết đã thể hiện qua bài viết.
Hiện nay, việc xem tivi đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Truyền hình analog đã được thay thế bằng truyền hình digital, và chúng ta có thể xem nhiều chương trình với chất lượng cao thông qua internet. Tuy nhiên, những kỷ niệm về quá khứ vẫn luôn là một phần quan trọng của chúng ta.
Để biết thêm thông tin về lịch sử truyền hình Việt Nam, có thể tham khảo lịch sử truyền hình Việt Nam trên Wikipedia.