Nội dung chính
TP HCM – Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại TP HCM đã đưa ra phán quyết cuối cùng, khẳng định không có cơ sở để giảm án tử hình cho bà Trương Mỹ Lan – nhân vật trung tâm trong vụ án gây rúng động dư luận liên quan đến Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Tuy nhiên, tòa lưu ý rằng nếu bà Lan tích cực khắc phục 3/4 hậu quả sau khi bản án có hiệu lực, bà có thể được xem xét chuyển đổi hình phạt sang tù chung thân.
Phiên tòa lịch sử và bản án không khoan nhượng
Sáng ngày 3/12, sau gần một tháng xét xử và nghị án căng thẳng, TAND Cấp cao tại TP HCM đã công bố bản án phúc thẩm – có hiệu lực ngay lập tức – đối với kháng cáo xin giảm nhẹ án tử hình của bà Trương Mỹ Lan cùng 47 bị cáo khác liên quan đến hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại SCB. Hội đồng xét xử (HĐXX) khẳng định: Qua quá trình xét hỏi và tranh tụng công khai, các bị cáo đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Lời khai đồng nhất, phù hợp với chứng cứ trong hồ sơ, phơi bày một mạng lưới thao túng tài chính quy mô lớn với bà Lan là “bộ não” đứng sau mọi hoạt động.
Theo HĐXX, bà Trương Mỹ Lan đã sử dụng Tập đoàn Vạn Thịnh Phát làm trung tâm để điều hành một hệ thống công ty phức tạp. Từ tháng 12/2011, bà nhờ người đứng tên sở hữu phần lớn cổ phần của ba ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) là Sài Gòn, Việt Nam Tín Nghĩa và Đệ Nhất. Khi ba ngân hàng này rơi vào tình trạng yếu kém và buộc phải hợp nhất thành SCB, bà Lan tiếp tục nắm quyền chi phối bằng cách sở hữu hơn 91% cổ phần – một hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.
Thâu tóm SCB: Âm mưu rút ruột hàng nghìn tỷ
Sau khi kiểm soát SCB, bà Lan biến ngân hàng này thành “cỗ máy” phục vụ lợi ích của Vạn Thịnh Phát. Bà chỉ đạo lãnh đạo SCB phối hợp với các cán bộ chủ chốt trong tập đoàn lập hàng loạt hồ sơ vay khống, qua đó rút tiền để đầu tư vào các dự án bất động sản. Dù không giữ bất kỳ chức vụ chính thức nào tại SCB, bà Lan vẫn là “bóng dáng” chi phối mọi hoạt động của ngân hàng. “Điều này đủ căn cứ để xác định bà Lan là chủ thể của tội Tham ô tài sản,” HĐXX nhấn mạnh, đồng thời bác bỏ lập luận của luật sư bào chữa rằng bà không phải đối tượng phạm tội này.
Không dừng lại ở đó, để che đậy tình trạng yếu kém của SCB và giúp ngân hàng thoát khỏi diện kiểm soát đặc biệt, bà Lan chỉ đạo cấp dưới đưa hối lộ cho đoàn thanh tra. Điển hình, Võ Tấn Hoàng Văn – cựu Tổng Giám đốc SCB – đã 4 lần đưa cho bà Đỗ Thị Nhàn, nguyên Cục trưởng Thanh tra, Giám sát Ngân hàng Nhà nước, số tiền lên tới 5,2 triệu USD, cùng nhiều khoản tiền và quà giá trị cho các thành viên đoàn thanh tra nhằm bưng bít sai phạm.
Hậu quả nghiêm trọng và phán quyết cứng rắn
HĐXX nhận định hành vi của bà Lan là “đặc biệt nghiêm trọng,” mang tính chất chủ mưu, cầm đầu, đồng thời phạm cùng lúc ba tội: Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, và Đưa hối lộ. Những tội danh này không chỉ gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng mà còn làm lung lay niềm tin của công chúng vào hệ thống ngân hàng, đe dọa an ninh trật tự xã hội.
Tòa sơ thẩm trước đó đã tuyên phạt bà Lan 20 năm tù cho tội vi phạm quy định về cho vay, 20 năm tù cho tội đưa hối lộ, và án tử hình cho tội tham ô tài sản. Tại phiên phúc thẩm, dù bà Lan thể hiện ý thức khắc phục hậu quả với hơn 600 mã tài sản đã định giá, 440 mã chưa định giá, cùng 658 mã tài sản của gia đình và dự án 6A khu Trung Sơn (Bình Chánh), HĐXX kết luận chưa đủ cơ sở pháp lý để xác định bà đã khắc phục 3/4 thiệt hại.
Dẫu vậy, với sự ăn năn hối cải và một số tình tiết giảm nhẹ, HĐXX chấp nhận giảm án từ 20 năm xuống 16 năm tù cho tội vi phạm quy định về cho vay. Tuy nhiên, án tử hình cho tội tham ô tài sản và 20 năm tù cho tội đưa hối lộ vẫn được giữ nguyên. Tổng hợp hình phạt, bà Lan phải đối mặt với mức án cao nhất: tử hình.
Trách nhiệm dân sự và số phận các bị cáo khác
Về trách nhiệm dân sự, bà Lan bị buộc bồi thường hơn 673.000 tỷ đồng – số dư nợ từ các khoản vay khống tính đến thời điểm khởi tố vụ án. Toàn bộ tài sản liên quan đến bà tiếp tục bị kê biên, phong tỏa để đảm bảo thi hành án. Kháng cáo xin miễn hơn 600 tỷ đồng án phí của bà cũng bị bác bỏ.
Đối với các bị cáo khác, bà Đỗ Thị Nhàn bị giữ nguyên án tù chung thân. Ba cựu lãnh đạo SCB – Đinh Văn Thành, Bùi Anh Dũng, và Võ Tấn Hoàng Văn – cũng không được giảm án tù chung thân. Riêng ông Chu Lập Cơ, Trương Huệ Vân và một số bị cáo khác được giảm 1-2 năm tù nhờ các tình tiết giảm nhẹ.
Lời cảnh báo từ một đại án
Bản án dành cho bà Trương Mỹ Lan không chỉ là cái kết cho một trong những vụ án kinh tế lớn nhất Việt Nam mà còn là lời cảnh tỉnh về những lỗ hổng trong quản lý tài chính và hệ thống ngân hàng. Với những hậu quả nghiêm trọng để lại, vụ án này tiếp tục là tâm điểm chú ý của dư luận, đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm và đạo đức trong kinh doanh.
Theo: Vnexpress